GS Đỗ Đức Thái: Toán tiểu học hiện hành khó đến mức 'giáo sư mới hiểu hết'

Chiều 17/12, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Hà Nội và Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP.HCM được tổ chức hội thảo giới thiệu "Cánh diều". Đây là một trong năm bộ sách giáo khoa lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới được Hội đồng thẩm định đánh giá "Đạt" tất cả các bản thảo và được Bộ GD&ĐT thông qua.

Đánh giá cao vai trò và sức ảnh hưởng của môn Toán trong trường phổ thông, GS.TSKH Đỗ Đức Thái - Tổng chủ biên chương trình môn Toán mới, Tổng chủ biên sách giáo khoa Toán "Cánh diều" nhận định sách Toán hiện hành ở bậc phổ thông, đặc biệt với tiểu học, quá nặng.

“Chương trình và bộ sách giáo khoa Toán tiểu học hiện nay khó đến mức để hiểu được hết nó phải là các giáo sư Toán học có trình độ tương đối tốt", ông Thái nhận định.

Theo GS Đỗ Đức Thái, trẻ 6 tuổi đọc, viết chưa được nhưng phải học cách xây dựng tập số tự nhiên bằng hai loại tiên đề. Một là xây dựng thông qua lý thuyết tập hợp trên cơ sở đếm một con gà, một con bò ra số 1; hai bông hoa, hai cốc nước ra số hai. Hai là các em phải học tiên đề về số liền trước, số liền sau.

Trong khi trẻ phải được làm quen, học những biểu tượng cụ thể, cầm nắm được, quan sát thì thực tế lại được dạy những thứ không thể sờ, cầm được như “đường thẳng” - khái niệm quá trừu tượng. 

"Vì quá nặng nên môn Toán trở thành nỗi khiếp đảm của nhiều trẻ. Các em không nhìn thấy niềm vui của Toán nữa. Chương trình đã giết chết niềm vui Toán học từ trong trứng", ông Thái nói.

Để khắc phục tình trạng này, sách giáo khoa chương trình mới phải thực hiện chủ trương của Bộ GD&ĐT là thực sự giảm tải và giảm tải hợp lý, làm sao để mỗi giờ học Toán phải vui, chứ không phải giờ hãi hùng. "Sách giáo khoa chương trình giáo dục phổ thông mới phải mở toang cánh cửa để cuộc sống tràn vào", GS Thái nói.

Theo chương trình mới, sách Toán được xây dựng trên quan điểm lấy học sinh làm trung tâm, đề cao tính tự học dưới sự hướng dẫn của giáo viên, thầy cô. Sách được thiết kế giúp giáo viên có thể tổ chức bài học sáng tạo, theo đúng tiến trình sư phạm, đúng nhận thức của học sinh.

Sách Toán lớp 1 mới được in 4 màu rất đẹp, không thua kém sách ở các nước phát triển.

Là giáo viên dạy trực tiếp thực nghiệm sách Toán 1 trong một năm, cô Nguyễn Thu Hiền, giáo viên lớp 1, Tiểu học Thăng Long (Hà Nội) cho biết nội dung sách có sự giảm tải, xây dựng theo hướng hiện đại hơn, giúp học trò cùng thầy cô "tung hứng" trong giờ học.

"Tranh vẽ và cấu trúc bài học phù hợp với trẻ. Học sinh hào hứng, mải mê ngồi đọc và trao đổi những bài học từ sách. Giờ Toán được khởi động như vậy là rất tốt", cô Hiền nói.

Giáo viên này đưa ra ví dụ bài so sánh số có hai chữ số - dạng bài khó với học sinh lớp 1. Theo chương trình hiện nay, học sinh được dạy là so sánh số hàng chục trước, nếu bằng nhau mới so đến số hàng đơn vị.

Cách làm đó với các em là phức tạp. Theo sách Toán lớp 1 mới, đến bài so sánh chỉ cần xác định số nào đứng trước, số nào đứng sau là có thể kết luận số đứng trước nhỏ hơn số đứng sau. 

Nói về sách giáo khoa lớp 1 mới, GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông cho biết, sách tập trung rèn luyện cho học sinh các kỹ năng đọc, nói, viết, nghe và năng lực giao tiếp.

Bên cạnh đó, sách giáo khoa mới rèn học sinh các phẩm chất yêu nước, nhân ái, chăm chỉ và trách nhiệm. Sách giáo khoa lớp 1 kế thừa sách giáo khoa hiện hành, giáo viên có thể dạy được ngay không cần tập huấn.

"Cánh diều" là bộ sách giáo khoa duy nhất đến nay có bản thảo của đầy đủ các môn được Hội đồng thẩm định quốc gia thông qua với tỉ lệ phiếu "Đạt" tuyệt đối, được biên soạn dựa theo chủ trương “thực học, thực nghiệp” với mục tiêu xuyên suốt, thống nhất “Mang cuộc sống vào bài học – Đưa bài học vào cuộc sống”.