Chậm xử lý, đấu giá: Hàng vạn ô tô, xe máy nguy cơ thành sắt vụn!

Chiều 12/12, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tổ chức phiên giải trình về tạm giữ, tịch thu phương tiện giao thông vận tải đường bộ theo thủ tục hành chính. Tại phiên giải trình, Thiếu tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, từ năm 2013 đến tháng 9/2019, công an các đơn vị, địa phương đã tạm giữ 4.298.097 phương tiện giao thông đường bộ, trong đó có 248.938 ô tô, 3.959.404 mô tô. Theo ông Ngọc, thực tế hệ thống trang thiết bị, nhà tạm giữ phương tiện, kho bãi chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu tạm giữ, bảo quản. Có 32/63 địa phương còn đơn vị phải thuê địa điểm tạm giữ phương tiện.
Ông Ngọc cho biết, tính đến tháng 9/2019 tại công an các đơn vị, địa phương còn tồn đọng 136.989 phương tiện giao thông đường bộ vi phạm hành chính quá thời hạn bị tạm giữ chưa xử lý được, gồm 772 ô tô, 134.073 mô tô và 2.144 phương tiện khác. Việc gia tăng số lượng phương tiện quá thời hạn tạm giữ mà chưa xử lý được dẫn đến tình trạng quá tải.
  Ngoài ra, việc tạm giữ quá lâu dẫn đến tình trạng nhiều phương tiện bị hỏng hóc, cũ nát, không sử dụng được. Trong tổng số 136.989 phương tiện còn tồn đọng, có 99.983 phương tiện còn sử dụng được, 37.006 phương tiện đã hư hỏng.
Đề cập những khó khăn về mặt pháp lý, ông Ngọc lý giải, theo quy định, trong biên bản tạm giữ phải có chữ ký của người ra quyết định tạm giữ. Do đó khi tạm giữ phương tiện, người ra quyết định tạm giữ phải có mặt tại hiện trường. Quy định này gây khó khăn trong quá trình tạm giữ vì người có thẩm quyền không thể có mặt thường xuyên tại nơi xảy ra vi phạm để ký biên bản. Bất cập khác được nhắc đến là thủ tục tịch thu, bán đấu giá phương tiện mất rất nhiều thời gian, trải qua nhiều khâu như: xác minh chủ sở hữu phương tiện, giám định, thông báo niêm yết, tra cứu hồ sơ…
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang cho rằng, qua báo cáo và khảo sát thực tế cho thấy, ở một số nơi việc xử lý phương tiện quá hạn tạm giữ vẫn còn hạn chế, bất cập. Có nơi việc xử lý phương tiện quá hạn còn chậm, có những phương tiện đã quá hạn tạm giữ lâu ngày chưa được xử lý, làm mất giá trị của phương tiện, có phương tiện còn bị tạm giữ từ năm 2015 đến nay.
Đáng chú ý, nhiều phương tiện đã cũ nát, không đảm bảo tiêu chuẩn, kỹ thuật để lưu hành. Sau khi bị tạm giữ, hầu hết người dân không đến nhận lại phương tiện do giá trị thấp, mức phạt cao nên tồn trong kho tạm giữ. Trong khi đó, việc bảo quản và xử lý loại phương tiện này lại mất nhiều thời gian, công sức và chi phí vật chất lớn từ giám định, đăng báo, bốc xếp, đấu giá, cắt phương tiện.

Rút ngắn thủ tục, không nhất thiết tạm giữ lâu
Trước tình hình trên, Bộ Công an kiến nghị trong thời gian tới cần rà soát, sửa đổi Luật Xử lý vi phạm hành chính theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng hình thức đặt tiền bảo lãnh để được giữ phương tiện vi phạm dưới sự quản lý của cơ quan có thẩm quyền, nhằm hạn chế việc đưa các phương tiện về nơi tạm giữ. Đồng thời hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục ra quyết định xử lý trong trường hợp người vi phạm, chủ sở hữu sau khi đặt tiền bảo lãnh không đến để tiếp tục giải quyết.
Cần có quy định rút gọn các thủ tục để bán đấu giá, thanh lý tài sản, tránh hư hỏng, tồn đọng

Đối với phương tiện quá thời hạn chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 10 ngày, nếu người vi phạm không chấp hành quyết định xử phạt thì cơ quan có thẩm quyền thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng; quá thời hạn 30 ngày mà chủ phương tiện không đến nhận, không có lý do chính đáng thì cơ quan có thẩm quyền ra quyết định tịch thu, bán đấu giá phương tiện vi phạm hành chính. Đối với các trường hợp đủ điều kiện theo quy định thì cần nhanh chóng trả lại cho người vi phạm hoặc chủ sở hữu, người sử dụng hợp pháp.
Cho ý kiến về việc này, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh cũng cho rằng, đối với các phương tiện vi phạm hành chính, nếu người vi phạm không đến nhận, hoặc không xác định được người vi phạm thì cơ quan, người có thẩm quyền cần khẩn trương ra quyết định tịch thu. Đại diện Bộ Tư pháp cũng ủng hộ việc bán đấu giá, hoặc thanh lý phương tiện thuộc diện bị tịch thu như trên, để nhanh chóng giải phóng phương tiện vi phạm ra khỏi các điểm trông giữ, tránh tình trạng quá tải, lãng phí tài sản xã hội.