Cần phải làm gì để gói cứu trợ 280.000 tỷ phát huy tác dụng đúng hướng ?

Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân vừa công bố kết quả khảo sát trên 1.200 DN về ảnh hưởng của COVID-19 tới hoạt động kinh doanh. Theo đó, 74% DN nói sẽ phá sản nếu dịch bệnh kéo dài sáu tháng, chủ yếu do doanh thu không thể bù đắp các khoản chi cho hoạt động như trả lương, lãi vay NH, thuê mặt bằng... Ngoài ra, gần 30% mất 20%-50% doanh thu, 60% DN thậm chí giảm hơn một nửa doanh thu.

Ông Nguyễn Quốc Anh, Chủ tịch Hội Cao su - Nhựa TP.HCM: “Chính phủ cần nắm tình hình khó khăn của DN từng ngành hàng để có sự hỗ trợ hợp lý, chính xác. Bởi đối với một số ngành thì gói tín dụng hỗ trợ lúc này là cần thiết nhưng đối với các ngành như nhựa, cao su thì dù được bơm tiền mà vẫn tắc đầu ra thì không giải quyết được gì. Do đó, cái họ cần là kết nối thị trường, xúc tiến thương mại, tìm kiếm đầu ra. Nói cách khác, gói vay hỗ trợ này sẽ có tác dụng khi thị trường hồi phục, còn hiện tại NH nên tập trung hạ lãi suất vay, khoanh nợ cho DN sẽ thiết thực hơn.”

     
Hiện chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 2 tháng đầu năm đang ở mức khá thấp trong khi lực cầu có xu hướng giảm nên rủi ro lạm phát trong ngắn hạn là không cao. Hơn nữa bản chất, gói tín dụng 250.000 tỉ đồng lần này không phải nguồn vốn NSNN bơm ra mà là dư nợ từ tiền gửi của người dân và DN. Tuy nhiên, về dài hạn nếu việc thực thi chính sách hỗ trợ kém hiệu quả, nguồn tiền không đổ vào những lĩnh vực sản xuất tạo giá trị bền vững cho tăng trưởng kinh tế thì lạm phát có thể trở thành mối lo ở giai đoạn hậu Covid 19; đặc biệt là độ bền của các ngân hàng thương mại, rủi ro của sự gia tăng nợ khó đòi trong hệ thống ngân hàng trong trung hạn.       
Bơm tiền mặt không phải là giải pháp của mọi giải pháp, khi mà hiện không ít DN đang gặp khó khăn về nguồn cung và cầu do ảnh hưởng đại dịch. Nhu cầu tiêu thụ và xuất khẩu không cao trong khi nguồn nhập khẩu nguyên vật liệu đang bị hạn chế. “Do đó, về lâu dài bên cạnh giải pháp tiền tệ, Chính phủ và các cơ quan quản lý cần tiến hành đồng thời giải pháp kết nối, xúc tiến thương mại, đa dạng hóa nguồn cung và cầu, giúp DN có đơn hàng để sản xuất và có thị trường để tiêu thụ”.
                           
Điều quan trọng nhất là phải xác định đúng đối tượng thụ hưởng với những tiêu chí xác đáng và cụ thể để tránh tình trạng hỗ trợ “sai địa chỉ”.

 Bài học đắc giá về trục lợi chính sách ưu đãi từ gói kích thích kinh tế 150.000 tỷ đồng hồi năm 2009 cho đến thời điểm này vẫn còn nguyên giá trị rất cần được soi rọi để gói hỗ trợ kinh tế lần này không dẫm lên vết chân cũ.     
Vì vậy đi liền với gói hỗ trợ ưu đãi rất cần có các biện pháp kiểm tra, giám sát chặt chẽ nguồn vốn hỗ trợ phân bổ, đảm bảo đúng DN, đúng ngành và hợp lý. Cụ thể là Chính phủ, cơ quan quản lý có chức năng phải có kế hoạch phân công phân nhiệm phối hợp tổ chức hậu kiểm theo từng giai đoạn, nắm chắc từng đối tượng được thụ hưởng đảm bảo phù hợp với tiêu chí; sơ kết, tổng kết từng giai đoạn, đánh giá hiệu quả nguồn tiền được hấp thụ đến đâu, hấp thụ như thế nào, có sử dụng đúng mục đích... để có điều chỉnh và ngăn ngừa kịp thời. Kiên quyết xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân lợi dụng chính sách ưu đãi từ gói hỗ trợ để trục lợi làm giàu bất chính (nếu có), gây ảnh hưởng xấu đến chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, đem lại niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp.
                                                                                                          

PGS. TS. Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế cho rằng, Chỉ thị 11 đã được ban hành kịp thời, song cần khẩn trương xây dựng các tiêu chí thực thi và tính toán cách thức thực hiện thật hiệu quả, đặc biệt là khâu giám sát để tránh các rủi ro với nền kinh tế.