Chiều 21.6, Viện KSND tối cao bổ sung tài liệu và chuyển hồ sơ vụ án Phạm Công Danh giai đoạn 2 qua TAND TP.HCM. Trước đó, sau hơn 1 tháng xét xử sơ thẩm, tháng 2.2017, HĐXX TAND TP.HCM quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung, đề nghị Viện KSND tối cao làm rõ 6 vấn đề.
Trên cơ sở tài liệu, chứng cứ đã thu thập được trong quá trình điều tra và điều tra bổ sung, Viện KSND tối cao khẳng định kết quả điều tra bổ sung không làm phát sinh, thay đổi nội dung vụ án đã nêu theo cáo trạng năm 2017. Vì vậy, Viện KSND tối cao giữ nguyên quan điểm truy tố đối với 46 bị cáo và đề nghị TAND TP.HCM tiếp tục đưa Phạm Công Danh (53 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng (NH) TMCP Xây dựng VN - VNCB), Trầm Bê (59 tuổi, nguyên Phó chủ tịch HĐQT kiêm Chủ tịch Hội đồng tín dụng NH TMCP Sài Gòn Thương tín - Sacombank), Phan Huy Khang (45 tuổi, nguyên Tổng giám đốc Sacombank) cùng đồng phạm ra xét xử sơ thẩm lần 2 về tội “cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.
Các bị cáo bị đề nghị đưa ra xét xử về hành vi cho 29 công ty liên quan đến Phạm Công Danh vay tiền tại Sacombank, NH TMCP Tiên Phong (TPBank), NH TMCP Đầu tư và phát triển VN (BIDV), gây thiệt hại của VNCB hơn 6.126 tỉ đồng.
Trong tài liệu bổ sung, Viện KSND tối cao nêu Trầm Bê, Phan Huy Khang trực tiếp bàn bạc thống nhất cho Phạm Công Danh vay 1.800 tỉ đồng nhưng yêu cầu Danh dùng tiền của VNCB để bảo lãnh cho khoản vay, sau đó chỉ đạo cán bộ cấp dưới thực hiện việc cho vay. Khi cho vay, 2 bị cáo biết rõ Danh là Chủ tịch VNCB, là đối tượng mà theo quy định tại luật Các tổ chức tín dụng thì không được phép dùng tiền của VNCB để tổ chức tín dụng khác cấp tín dụng cho mình, nhưng vẫn cố ý bỏ qua các quy định bắt buộc, tạo điều kiện để Danh vay tiền, gây thiệt hại cho VNCB. Vì thế, Trầm Bê, Phan Huy Khang phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi của mình đối với hậu quả thiệt hại đã xảy ra.
Đối với các cá nhân là lãnh đạo chủ chốt của TPBank, BIDV, theo Viện KSND tối cao, quá trình điều tra xác định một số đối tượng có hành vi vi phạm trong hoạt động cho vay nhưng chưa đủ căn cứ xác định hành vi đồng phạm với Phạm Công Danh về tội cố ý làm trái… Vì vậy, Viện KSND tối cao không khởi tố và đề nghị HĐXX tiếp tục điều tra làm rõ các đối tượng này tại phiên tòa, nếu có đủ cơ sở thì xử lý theo quy định pháp luật.
Đề nghị thu hồi 6.126 tỉ đồng từ 3 ngân hàng là đúng
Về quan điểm của đại diện Viện KSND TP.HCM (VKS) giữ quyền công tố tại tòa đề nghị HĐXX tuyên thu hồi hơn 6.126 tỉ đồng từ Sacombank, TPBank, BIDV để trả lại NH TNHH MTV Xây dựng VN - CB Bank (VNCB cũ), HĐXX yêu cầu Viện KSND tối cao làm rõ hơn 6.126 tỉ đồng này có phải là vật chứng của vụ án hay không để HĐXX có căn cứ.
Viện KSND tối cao cho rằng, quá trình tranh luận tại phiên tòa sơ thẩm lần 1 đã làm rõ Danh có hành vi dùng tiền gửi của VNCB bảo lãnh cho 29 công ty do Danh đứng sau vay tiền tại Sacombank, TPBank, BIDV. Sau đó, Danh đã sử dụng toàn bộ số tiền vay được từ 3 NH. Do 29 công ty vay tiền không hoạt động như phương án kinh doanh theo hợp đồng tín dụng nên 3 NH đã thu nợ (gốc và lãi) bằng tiền bảo đảm của VNCB tại 3 NH, gây thiệt hại cho VNCB hơn 6.126 tỉ đồng.
Theo Viện KSND tối cao, hành vi làm trái của Danh và đồng phạm chỉ hoàn thành khi 3 NH thu nợ, siết nợ bằng tiền gửi; số tiền VNCB bị thiệt hại là tiền gửi tại 3 NH. Mặt khác, tài liệu điều tra cũng xác định việc các NH cho vay có vi phạm và việc Phạm Công Danh sử dụng tiền vay là trái pháp luật, nên việc thu hồi hơn 6.126 tỉ đồng từ Sacombank, TPBank, BIDV như đề nghị của VKS tại phiên tòa là có căn cứ, đúng pháp luật.
Không bóc tách được 4.500 tỉ đồng
Về 4.500 tỉ đồng Danh lấy từ hành vi phạm tội chuyển về VNCB để tăng vốn điều lệ nhưng không được NHNN đồng ý, tại phiên tòa sơ thẩm lần 1 Danh đề nghị CB Bank phải trả lại cho bị cáo số tiền này. HĐXX cũng đề nghị Viện KSND tối cao làm rõ 4.500 tỉ đồng đã sử dụng như thế nào.
Theo tài liệu điều tra bổ sung, từ ngày 19.11.2013 - 23.12.2013, sau khi có hành vi phạm tội để vay tiền tại TPBank, BIDV, các công ty của Danh đã chuyển 4.500 tỉ đồng về tài khoản của VNCB tại Agribank - chi nhánh Tân Phú (TP.HCM). Sau đó, số tiền này lần lượt được di chuyển về tài khoản của VNCB tại Liên Việt PostBank, về tài khoản của VNCB tại Sở Giao dịch NHNN.
Đến đầu ngày 14.2.2014, lượng tiền mặt, tiền gửi tại NHNN và tại các tổ chức tín dụng khác của VNCB là gần 14.000 tỉ đồng, bao gồm tiền gửi của VNCB sang 3 NH liên quan đến vụ án để bảo lãnh các khoản vay (Sacombank là 1.854 tỉ đồng, TPBank là 1.706 tỉ đồng, BIDV là 3.070 tỉ đồng cùng lãi nhập gốc của các khoản tiền này) và 4.500 tỉ đồng tăng vốn điều lệ.
Đồng thời, giai đoạn từ 14.2.2014 - 26.7.2014, VNCB đã chi tổng cộng gần 77.000 tỉ đồng tiền mặt, tiền gửi tại NHNN, tiền gửi tại các tổ chức tín dụng khác (trong đó bao gồm cả số tiền 4.500 tỉ đồng) và thu tổng cộng gần 70.000 tỉ đồng.
Theo Viện KSND tối cao, 4.500 tỉ đồng đã hòa chung vào dòng tiền của VNCB và VNCB đã sử dụng cho nhiều mục đích nên không thể bóc tách chi tiết 4.500 tỉ đồng đã dùng cho mục đích cụ thể nào. Đồng thời, số dư tại thời điểm khởi tố vụ án, ngày 26.7.2014, không còn 4.500 tỉ đồng và đến nay xác định số tiền này không còn trên tài khoản của VNCB cũng như CB Bank.
Về các yêu cầu điều tra bổ sung khác, Viện KSND tối cao cho hay quá trình điều tra bổ sung không phát sinh tình tiết mới làm thay đổi vụ án.