• Làm rõ mục đích tặng nhà cho Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh

• Cận cảnh ngôi trường cấp bằng cho Bí thư Đà Nẵng  

• Bí thư Đà Nẵng dùng bằng không đúng sẽ đối diện mức kỷ luật nào?

• Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh và những phát ngôn đáng chú ý

• Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh thăng tiến như thế nào?

• Hàng loạt vi phạm của Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh là gì?

ĐBQH, TS Lê Thanh Vân cho rằng còn nhiều cán bộ sử dụng bằng cấp không đúng quy định. (Ảnh: VPQH)
 

Sau vụ việc Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh bị Ủy ban Kiểm tra T.Ư kết luận, kê khai, sử dụng bằng cấp không đúng quy định, có nhiều ý kiến xung quanh câu chuyện bằng cấp của cán bộ. Nhân sự kiện này, ĐBQH, TS Lê Thanh Vân - Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội có bài viết cho Dân Việt.

Chất vấn cả hai đời Bộ trưởng

Những ngày qua, dư luận xôn xao xung quanh vi phạm của Bí thư Thành ủy TP.Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh, trong đó có vi phạm liên quan đến bằng cấp. Nói đến câu chuyện bằng cấp của lãnh đạo, lâu nay có nhiều vấn đề lùm xùm. 

Có thể nói hiện tượng lãnh đạo chạy theo bằng cấp diễn ra khá phổ biến. Họ, bằng cách này cách khác, đã hợp thức hóa văn bằng của mình như: Không dự thi nhưng khai man, mua  bằng, học giả nhưng có bằng thật, hoặc đột lốt các mô hình đào tạo, đặc biệt là hình thức liên kết với một số cơ sở đào tạo nước ngoài để có bằng cấp...

Tôi vẫn đang theo đuổi một vấn đề mà cử tri đã phản ánh có liên quan đến bằng cấp. Tôi đã chất vấn qua 2 đời Bộ trưởng Bộ Giáo dục – Đào tạo ở 2 nhiệm kỳ gần đây về một loại giấy tờ được gọi là bằng Thạc sĩ, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được lời giải thỏa đáng.

Gần đây nhất, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khi trả lời chất vấn của tôi, bên cạnh việc thừa nhận loại bằng này chưa được công nhận và cam kết sẽ chỉ đạo xử lý hậu quả, nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả cuối cùng.

Đó là việc liên kết giữa các cơ sở đào tạo trong nước với Viện Quản trị kinh doanh Brussels, Vương quốc Bỉ những năm trước, để cho “ra lò” một loại giấy tờ gọi là bằng Thạc sĩ quản trị kinh doanh. Qua tìm hiểu cho thấy, hình thức đào tạo này không có đầu vào, mà cũng chẳng có đầu ra, nghĩa là chẳng hề có thi tuyển. Người học chỉ đăng ký, nộp tiền (hầu hết từ ngân sách) và trải qua 44 ngày gọi là “đào tạo” (tính trừ thời gian phiên dịch, có lẽ chỉ có 22 ngày tiếp nhận kiến thức) để rồi được cấp bằng Thạc sĩ quản trị kinh doanh.  

Nếu so sánh với thời gian đào tạo tiến sĩ ở Mỹ (từ 4-7 năm nghiên cứu, viết luận án), thời gian chưa đầy 2 năm để lấy bằng tiến sĩ của ông Nguyễn Xuân Anh ở trường Southern California University for Professional Studies được coi là "siêu tốc" thì việc đào tạo để lấy bằng Thạc sĩ quản trị kinh doanh theo hình thức liên kết trên phải được gọi là “tốc độ ánh sáng”!

Vì vậy, theo tôi loại bằng này còn kém hơn cả bằng của ông Nguyễn Xuân Anh. Ấy vậy mà thực trạng tôi nắm được là nhiều cán bộ ở các ngành và địa phương đã và đang sử dụng loại giấy tờ này để khai vào lý lịch cán bộ, đảng viên, nhằm tạo bàn đạp về tiêu chuẩn học vấn, rồi chui sâu, leo cao trong bộ máy của hệ thống chính trị. Có người đã và có người đang giữ vị trí đứng đầu tỉnh ủy.

Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh. (Ảnh: VNE)
 

Nếu Ủy ban kiểm tra Trung ương tiến hành rà soát lại bằng cấp đã khai trong lý lịch của những cán bộ đã được bầu hoặc bổ nhiệm có sử dụng loại bằng cấp này, sẽ lộ diện chân dung những người mà lâu nay vẫn cao giọng rao giảng về đạo lý với thuộc cấp của mình.

Cần kiểm tra, rà soát quyết liệt

"Phải rà soát lại lý lịch cán bộ, đảng viên xem có sự man trá trong kê khai bằng cấp, tài sản hay không? Bên cạnh đó, cần kiểm tra lại quy trình giới thiệu ra ứng cử và bổ nhiệm xem đã bảo đảm công bằng, dân chủ, công khai, minh bạch chưa? Có đúng với quy định của Đảng và Nhà nước không?"

Trong Nghị quyết T.Ư 4 và T.Ư 5 khóa XII đã đề cập đến vấn đề những cán bộ không đủ tiêu chuẩn về năng lực, trình độ, không đáp ứng được yêu cầu công việc, vi phạm trong quá trình công tác thì sẽ bị thay ngay, mà không chờ đến hết nhiệm kỳ. Đó cũng chính là sự kế thừa quy định giản thái của cha ông ta.

Thế kỷ XV, vua Lê Thánh Tông thực hiện chế độ giản thái, nghĩa là hàng năm theo định lệ nhà vua cho bộ lại thực hiện viêc sát hạch quan viên, cả về năng lực và việc làm, nếu ai không đáp ứng sẽ bị sa thải. 

Vấn đề chỉ là ở khâu thực hiện và tôi tin rằng, với sự chỉ đạo trực tiếp, quyết liệt của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Ủy ban Kiểm tra T.Ư sẽ vào cuộc để xử lý mạnh mẽ vấn đề này như đã làm trong thời gian qua.

Để làm trong sạch bộ máy, bảo đảm uy tín, năng lực, trí tuệ, sức chiến đấu của Đảng và Nhà nước, rất cần triển khai một đợt tổng kiểm tra lại chất lượng cán bộ, mà trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các cấp.

Vừa rồi, nếu như Ủy ban Kiểm tra T.Ư không tiến hành làm rõ vụ việc ở Đà Nẵng thì sẽ không phát hiện Bí thư Đà Nẵng khai và sử dụng văn bằng không đúng quy định. Theo tôi, việc tổng kiểm tra lại chất lượng cán bộ cần tập trung vào những giải pháp sau đây:

Phải rà soát lại lý lịch cán bộ, đảng viên xem có sự man trá trong kê khai bằng cấp, tài sản hay không? Bên cạnh đó, cần kiểm tra lại quy trình giới thiệu ra ứng cử và bổ nhiệm xem đã bảo đảm công bằng, dân chủ, công khai, minh bạch chưa? Có đúng với quy định của Đảng và Nhà nước không?

Có chỉ đạo ngầm, vận động, đe dọa, chi phối không? Có bè phái, bản vị, cục bộ địa phương không? Có trung thực không, hay man trá, gian lận, hoặc báo cáo sai với cấp trên về “quy trình” để trù dập, bức hại hiền tài, rồi đưa cánh hẩu và người nhà vào vị trí lãnh đạo, quản lý?

Phải kiểm tra lại chất lượng cán bộ lãnh đạo, quản lý thông qua việc xem xét những đề xuất, khởi xướng các chủ trương, giải pháp thực hiện đường lối, chính sách, pháp luật xem ở vị trí lãnh đạo, quản lý được giao đã tương xứng với năng lực và tầm nhìn trí tuệ chưa? Có bao nhiêu đề xuất là đúng, bao nhiêu đề xuất sai, đề xuất trục lợi theo nhóm lợi ích?

Năng lực lãnh đạo, quản lý của những người đảm nhận chức vụ ấy có thực sự vượt trội, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao không? Có thực sự là người khởi xướng, tạo cảm hứng để dẫn dắt cơ quan, đơn vị, địa phương đi đúng hướng phát triển hay không? Nếu người lãnh đạo, quản lý mà trình độ, năng lực, tầm nhìn thấp kém hơn cấp dưới, thì làm sao mà thu phục được cấp dưới, làm sao mà vận hành được bộ máy?

Bên cạnh đó, phải đánh giá sự thay đổi tích cực của cơ quan, đơn vị, địa phương xem từ ngày người ấy đảm nhận chức vụ có thay đổi gì không? Việc này được thể hiện ở những kết quả cụ thể mà cơ quan, đơn vị, địa phương đạt được kể từ khi người ấy nắm giữ vai trò lãnh đạo, quản lý.

Phải trực tiếp kiểm tra nhận thức của những người đảm nhận vị trí lãnh đạo quản lý qua sự hiểu biết nhiều vấn đề thuộc tầm quản lý, lãnh đạo, nhất là tình hình chung về kinh tế-xã hội của cả nước, của địa phương, cơ quan, đơn vị xem thế nào? Đây là phẩm chất cần có của người lãnh đạo, quản lý. Từ đó, đưa ra tình huống cụ thể xem người đó đề xuất giải pháp xử lý như thế nào? Qua đó sẽ thấy được năng lực thực tiễn.

Đã là lãnh đạo, quản lý thì phải “kinh luân đầy bụng, sách lược hơn người” chứ! Cứ vỗ ngực, ngạo mạn cho rằng hơn người về thủ đoạn chui sâu, leo cao thì sao có thể gọi là tài năng?

Và cuối cùng, theo tôi phải kiểm tra xem tính tiền phong gương mẫu của người đó thế nào? Từ khi nhận nhiệm vụ lãnh đạo, quản lý ở cơ quan, đơn vị, địa phương, có phải là hạt nhân lãnh đạo thực sự không? Có thực sự là trung tâm đoàn kết không? Tác phong có gần gũi với anh em, đồng chí không? Phong cách lãnh đạo có dân chủ không? Có biết lắng nghe ý kiến của cấp dưới không? Gia đình, vợ con có gương mẫu không? Có quan tâm đến tâm tư, tình cảm và những khó khăn của cấp dưới không? Quan hệ với bà con nơi cư trú ra sao?...

Làm được những điều đó tôi nghĩ sẽ loại được không ít cán bộ yếu kém cả về năng lực, phẩm chất và đạo đức, lối sống. Có như vậy mới củng cố được bộ máy, xác định đúng chất lượng cán bộ, lấy lại sức mạnh của Đảng và Nhà nước, củng cố niềm tin của Nhân dân.

(*) Tít chính và các tít phụ trong bài do Dân Việt đặt.