Đó là một câu chuyện tưởng như hư cấu: một bà mẹ khi đi mua sữa về cho con nhỏ còn dư 7.000đ, đem cất; khi phát hiện bị mất bà đã truy hai đứa con trai của mình và bắt chúng thắt cổ, nhảy xuống ao tự vẫn và cuối cùng là uống thuốc trừ sâu để chết.

Câu chuyện điên rồ đến mức hai đứa trẻ đều bị buộc làm theo sự ép uổng tàn nhẫn của người mẹ và một em phải nhập viện cấp cứu. Chỉ có 7.000đ, số tiền chưa đủ để mua một đĩa cơm, ổ bánh, thế mà đó là cái giá của cả hai sinh mạng trẻ em…

Cũng mới đây, Toà gia đình và người chưa thành niên TP HCM cũng đã xét xử vụ án một bà mẹ ở quận 9 vì nợ nần đã ép con uống thuốc trừ sâu cho đến chết để có tiền phúng điếu đám ma để trả nợ! Bản thân người phụ nữ này cũng uống thuốc trừ sâu để cùng chết với con. Một thảm kịch nhân sinh còn đen tối hơn trong Tắt đèn.   

Có người đã liên tưởng hình ảnh của những người mẹ này với nhân vật chị Dậu của nhà văn Ngô Tất Tố, thế nhưng so sánh như vậy là khập khiễng. Bởi vì cho dù có vẻ như những người phụ nữ này và chị Dậu có cùng hoàn cảnh khốn quẫn, nhưng chị Dậu là một phụ nữ rất thương chồng, thương con, trong khi hai người mẹ này có vẻ ác tâm, điên dại.

Có thể những người mẹ này đang mắc một chứng bệnh tâm thần nào đó như trầm cảm theo nhận định của nhiều người. Nhưng nếu vậy thì nguyên nhân vì sao dẫn họ tới bệnh trầm cảm nếu không phải là sự cùng quẫn, nghèo cực? Báo chí cũng đã có đăng hình ngôi nhà khá tồi tàn của bà mẹ bức tử con ở Lào Cai.

Cứ cho gia đình chị ta là một trường hợp tận cùng hiếm hoi của cảnh nghèo ở tỉnh Lào Cai, nhưng cũng nên nhớ rằng tỉnh này là một trong sáu tỉnh nghèo nhất nước và trong dịp tết Đinh Dậu vừa qua và trung ương phải cấp cho hàng trăm tấn gạo để cứu đói.

Đó là câu chuyện của “ngàn đồng” và giờ là câu chuyện của “ngàn tỉ”.

Gần một tháng nay, người dân lại phải đau lòng, ngán ngẩm khi theo dõi một đại án làm thất thoát cả ngàn tỉ đồng, vụ đại án OceanBank. Đây chỉ là một trong số 12 đại án mà nhà nước sẽ xét xử dứt điểm trong năm nay. Chắc chắn rằng con số thất thoát của các đại án được xét xử chỉ riêng trong năm nay thôi đã lên đến hàng chục ngàn tỉ đồng và tất cả những đại án này đều liên quan đến tham nhũng.

Người ta không hiểu cả nước cả năm làm ăn phát triển được bao nhiêu, có thấm gì so với sự thất thoát, nhũng lạm gây ra của những đại án chỉ riêng được xét xử trong năm nay? Chỉ biết được một điều là nợ công bây giờ đã lên đến hai triệu tỉ đồng, một con số khủng khiếp! Và trong số nợ công này hẳn phần thất thoát, tham nhũng của các đại án đã “góp phần” không nhỏ…

Nếu tính về giá trị thì chỉ riêng một đại án như đại án Oceanbank thì số tiền bị thất thoát đã có khả năng cứu sống được hàng triệu trẻ em như hai em nhỏ ở Lào Cai. Chỉ riêng một vụ thất thoát như vụ Trịnh Xuân Thanh thôi là đã có thể miễn thuế nông nghiệp cho nông dân cả nước đến 100 năm, vụ Phạm Công Danh đến 300 năm, nghĩa là ba thế kỷ, theo tính toán của Chủ nhiệm UB Quốc phòng an ninh Võ Trọng Việt!

Thế mới biết chống công việc tham nhũng hiện nay chính là một nhiệm vụ không chỉ đơn thuần là chính trị mà còn là nhiệm vụ kinh tế, đạo đức hàng đầu của cả nước. Dù có vẻ như không quan hệ trực tiếp gì nhưng chắc chắn một điều là tình cảnh khốn cùng, quẫn trí của bà mẹ Lào Cai kia có liên hệ một cách vô hình đến những vụ đại án, đến tham nhũng, đến những biệt phủ xa hoa lộng lẫy của các quan chức mà ngay cả tỉnh nghèo Lào Cai cũng được nêu danh, theo các lý thuyết kinh tế…

Câu chuyện “ngàn tỉ” không phải là câu chuyện liên quan đến một số người bị xét xử mà là câu chuyện về thân phận của hàng triệu người. Và cái tiền đồ “tối đen” của “chị Dậu” ở Lào Cai kia chỉ có thể bớt đi tăm tối khi tất cả các quan chức, các nhà buôn hối lộ tham nhũng đều phải bị ra đứng trước vành móng ngựa cho dù họ chỉ nhũng lạm một đồng của nhân dân…