Mỗi nhà báo tự mình mạnh mẽ và trong sạch

Trong một “thế giới phẳng”, cố nhiên cả vừa không “phẳng” hiện nay, trong nhu cầu và không khí hội nhập quốc tế một cách chủ động, toàn diện, với tư cách là phương tiện siêu “kết nối” của báo chí, chính là chân trời phát triển chức năng của báo chí, rộng lớn hơn bao giờ hết. Và, báo chí ngày càng nhiều cơ hội lĩnh nhiệm một cách xứng đáng chức năng thiên khải của mình trước nhân dân, trước Đảng, Chính phủ và toàn xã hội.

Hơn hết bao giờ, với công nghệ thông tin hiện đại, việc nghiên cứu, phổ biến và truyền tải những quyết sách của Đảng và Nhà nước tới toàn thể nhân dân và xã hội là một trong những trọng sự hàng đầu của báo chí cách mạng nước nhà. Báo giới không chỉ thuần túy tiếp nhận, tuyên truyền những chủ trương, chính sách, các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, đối ngoại, quốc phòng, an ninh… của Đảng, Chính phủ một cách đơn tuyến, mà thông qua khả năng phân tích, thâu thái trí tuệ toàn xã hội, góp phần khai “kênh” một cách đa tuyến cung cấp cho các nhà hoạch định chiến lược, chính sách và các cơ quan quản lý xã hội ở tất cả các cấp, trong việc thẩm định, thậm chí sửa đổi không ít quyết sách, ngõ hầu tìm những “con đường” ngắn nhất thực thi có hiệu quả cao nhất những quyết sách trên tầm vĩ mô và cả vi mô. Đó chính là trách nhiệm vẻ vang của nền báo chí nước nhà. 

Và, bằng góc nhìn độc lập, tranh luận một cách khoa học và giàu tinh thần xây dựng và nhân bản, báo chí phản biện nhiều vấn đề nóng bỏng mà quốc gia phải gánh vác, nhân dân và dư luận xã hội quan tâm. Song hành với các nhà chuyên môn có uy tín trên các lĩnh vực, giới báo chí dũng cảm và sáng tạo, với trọng trách xây dựng cao cả, giúp cho Đảng, Nhà nước tiếp thu điều chỉnh lại nhiều chủ trương, quyết sách có lợi cho sự phát triển đất nước và lợi ích của nhân dân.

Với sự nỗ lực không ngừng của báo chí, nhân dân và xã hội ghi nhận, nâng niu và bảo vệ dũng khí trước sự thật, những góc nhìn thẳng vào sự thật của đông đảo người cầm bút trong sứ mệnh cao cả nói tiếng nói của ý chí và nguyện vọng của nhân dân. Qua đó, phát hiện những trở lực trên con đường phát triển của quốc gia, góp phần nâng đỡ và tạo ra sức mạnh của dư luận xã hội đấu tranh chống lại những “phản động lực”, thậm chí những “cục nghẽn mạch” kìm hãm sự phát triển của đất nước, làm tổn hại nhân dân.         

Trong các chức năng của báo chí, thì chức năng giám sát và phản biện xã hội giữ vị trí, vai trò rất quan trọng, hợp thành chỉnh thể không chỉ dung mạo, mà còn làm nên hồn cốt, sức mạnh và ảnh hưởng đa diện của nền báo chí chúng ta. Nhìn rộng ra, “phản biện xã hội” là vấn đề quan trọng trong thực thi dân chủ: Chú trọng nâng cao tính tư tưởng, phát huy mạnh mẽ chức năng thông tin, giáo dục, tổ chức và phản biện xã hội của các phương tiện thông tin đại chúng vì lợi ích của nhân dân và đất nước...

Vì, một cách tự nhiên, báo chí có quyền tham gia ý kiến xây dựng và thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Nói cách khác, báo chí của chúng ta cũng chính là tiếng nói của Đảng, của Chính phủ, là diễn đàn của nhân dân; là thước đo trình độ dân chủ của chúng ta; là cây cầu hội nhập của nước ta với thế giới.

Đây còn là thước đo khẳng định tầm vóc, trí tuệ, bản lĩnh và sự phát triển không chỉ về tầm vóc, tính chất mà còn là chiều sâu sứ mệnh phục vụ nhân dân, phụng sự dân tộc, phục vụ Đảng và Chính phủ của nền báo chí nước nhà. ­Đó cũng chính là con đường phát triển và lớn mạnh của báo chí nước nhà.

Qua đây, bản lĩnh và sự dũng cảm, trí tuệ và lương tâm của báo giới nước nhà, của đội ngũ nhà báo chân chính… càng trở nên có ý nghĩa và cần được ghi nhận xứng đáng trên phương diện, mà tôi cho rằng, khó khăn nhất nhưng cấp bách nhất hiện nay: phản biện và phản hồi dư luận một cách khách quan, dũng cảm, trung thực, cầu thị và trong sáng; đồng thời, cũng nhận chân những phương cách, thủ đoạn, những bộ mặt nhân danh giám sát, phản biện xã hội, núp sau cái gọi là dân chủ truyền thông làm rối loạn dư luận và làm phương hại xã hội, gây tổn hại đối với lợi ích của nhân dân, của quốc gia dân tộc.

Hơn nữa, với sự bùng nổ thông tin và truyền thông đa phương tiện trong “thế giới phẳng”, đã tạo môi trường và điều kiện báo chí ngày càng thực hiện tốt chức năng phản biện xã hội. Qua đó, tiên lượng, nhận diện, cảnh báo và ngăn chặn những hệ lụy khôn lường trên con đường phát triển của đất nước, xây dựng lòng tin của nhân dân một cách khoa học và phù hợp với đất nước. Đây là vấn đề mệnh hệ tới sứ mệnh phát triển quốc gia; đến lượt mình, là chân trời của sự phát triển của chính nền báo chí và sứ mệnh mỗi người làm báo.

Nhưng, thực tiễn đã và đang cảnh báo rằng, phản biện không có nghĩa là “đặt lại vấn đề”, thậm chí cố tình “lật ngược chân lý”. Điều đó rất nguy hiểm. Vì thế, ở đây, phản biện xã hội thực sự cần những người cầm bút phản biện không chỉ có tầm nhìn, trí tuệ mà tố chất quan trọng hàng đầu là tấm lòng vì nhân dân, vì đất nước.

Nhưng, hiện nay một số cá nhân, tổ chức nhân danh cái gọi là “trách nhiệm công dân”, lợi dụng phản biện xã hội để cố tình đặt ra những vấn đề đi ngược lại chính sách của Đảng, Nhà nước và lợi ích của nhân dân. Họ nhân danh dân chủ, nhân danh cái gọi là nói “tiếng nói nhân dân”, một số người “khai quật” và cổ xúy cái ảo tưởng điên rồ “thoát ly chính trị, không chịu sự quản lý của bất kỳ tổ chức, đảng phái nào…”, lập ra một cách trái phép mấy tổ chức gọi là nghiệp đoàn tự do, dân chủ nào đó.

Mỗi nhà báo phải không ngừng rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao tay nghề để đáp ứng yêu cầu đòi hỏi trong tình hình mới.

Họ đánh bóng mình, che giấu tham vọng cá nhân một cách vô lối, vô pháp và vô sỉ. Thực chất là họ tìm cách nổi danh “anh hùng bàn phím” mỵ dân, âm mưu chống phá chế độ, chống phá Đảng, Chính phủ và nhân dân ta. Một số ảo tưởng và điên rồ đòi “thoát ly chính trị, không chịu sự quản lý của bất kỳ tổ chức, đảng phái nào…”. Một số nhà báo vô tình hay hữu ý lâm vào những “ngõ cụt” ấy, vô hình trung tự hạ thấp và tự thủ tiêu ngòi bút của mình. 

Thiết tưởng, rất cần nhận rõ lằn ranh phản biện xã hội với chống đối, phá hoại, âm mưu tạo nên sự đối trọng, chia rẽ giữa Đảng và nhân dân; giữa nhân dân với Nhà nước, giữa nước ta với các nước, v.v.. Ở đây, cần nhận rõ dung mạo, bản chất của cái gọi là "nhu cầu phản biện xã hội" của những thế lực mơ hồ, chống đối, lập ra những trang mạng, lợi dụng sự sơ hở của một số tờ báo, phát tán ý kiến cá nhân, mưu đồ trục lợi cá nhân và phe nhóm. Điều đó khác hẳn với những ý kiến thành tâm đóng góp cho sự nghiệp đổi mới, cho sự phồn vinh và hạnh phúc của nhân dân.

Là diễn đàn của nhân dân, hơn hết bao giờ, tự mình nêu cao vai trò giám sát, phản biện của nhân dân đối với mỗi người cầm bút, mỗi tờ báo và tạp chí... Đó chính là sự dân chủ, minh bạch và công bằng bảo đảm cho cả hai phía báo chí và nhân dân cùng phát triển. Đạo đức nghề nghiệp và pháp quyền là sự bảo đảm cao nhất và cuối cùng cho sự trong sáng và sức mạnh của báo chí nước nhà trong sứ mệnh thực thi vai trò giám sát, phản biện xã hội, nhất là trong lúc này.

Ở đây, với sứ mệnh cao cả của người cầm bút, giữ mình ngay ngắn, trong sạch, không bị lôi kéo, chi phối bởi những món lợi vật chất, hư danh; nhất là cảnh giác trước mọi sự mua chuộc, khống chế của tiền bạc, danh lợi tầm thường. Mỗi tờ báo, tạp chí tuân thủ vô điều kiện tôn chỉ, mục đích và chức năng, nhiệm vụ của mình, trên cơ sở đường lối, chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước; quản lý chặt chẽ và dân chủ đội ngũ những người làm báo; mỗi cấp ủy và ban lãnh đạo các đoàn thể chính trị chịu trách nhiệm trước cấp trên và chính mình về đội ngũ của mình.

Các cơ quan báo chí gắn bó và lắng nghe ý kiến của nhân dân giám sát đội ngũ những người viết báo khi được tiếp xúc và làm việc. Xử lý nghiêm khắc theo kỷ luật và pháp luật những ai tiếp tay, cổ xúy và giúp sức cho những người đi ngược lại lợi ích của nhân dân, của Tổ quốc, dù đó là ai.

Đó là con đường duy nhất đúng đắn để báo chí phát triển và khẳng định mình; và vì danh dự, sự tiến bộ của mỗi người cầm bút, với tinh thần thượng tôn đáp ứng và phục vụ vô điều kiện nhu cầu ngày càng cao của nhân dân, vì sự phát triển của cộng đồng dân tộc, sự thịnh vượng của đất nước.