Các tướng quân đội trong chính phủ Thái Lan - Ảnh : AP
 

Theo báo Washington Times ngày 22.10, các đồng minh của quân đội Thái Lan được cho là sẽ thắng lớn, nhưng các nhà phân tích không loại trừ khả năng các đảng dân sự bất ngờ chiến thắng ở cuộc bầu cử tháng 2.2019, sau 4 năm họ bị chính chính phủ quân sự Thái Lan cấm sinh hoạt chính trị.

Tại một cuộc họp báo, khi được hỏi liệu quân đội Thái Lan do Mỹ huấn luyện có can thiệp hay không nếu phe dân sự chống chính phủ quân sự bất ngờ thắng cử, tướng Apirat đáp rằng còn tùy tình hình an ninh quốc gia: “Nếu chính trị không tạo ra nổi loạn, thì sẽ không có chuyện gì xảy ra. Trong quá khứ đã có 10 cuộc đảo chính quân sự, nhưng các lần đảo chính đó là hậu quả của bất ổn chính trị”.

Cuộc đảo chính quân sự gần đây nhất vào năm 2014, do tướng Prayuth Chan-ocha (nay là Thủ tướng chính phủ quân sự Thái Lan) chỉ huy.

Lúc đó, tướng Apirat được cho là chỉ huy Trung đoàn cận vệ Hoàng gia số 1. Ông cũng là tổng thư ký của Hội đồng Quốc gia vì Hòa bình và Trật tự (NCPO, tức chính phủ quân sự Thái Lan). Ngày 1.10, ông được phong làm Tổng tham mưu trưởng, chỉ huy “Lực lượng gìn giữ hòa bình” vốn kiểm soát lực lượng không - hải quân, bộ binh và cảnh sát Thái Lan.

Lời cảnh báo của tướng Apirat đã gây nỗi sợ đối với các chính khách Thái Lan, các nhà phân tích và giới truyền thông, vốn đều dự đoán rằng nếu các tổ chức ủng hộ dân chủ thắng cử vào tháng 2 tới, thì họ sẽ bị lật đổ nhanh chóng, nhằm duy trì chính trị Thái Lan trong tầm kiểm soát chặt của quân đội.

Trong một bài xã luận ngày 20.10, báo Bưu điện Bangkok cảnh báo rằng tướng Apirat đã “lập cơ sở cho một cuộc bao vây tương lai dân chủ của đất nước. Bất kỳ ai muốn lật đổ một chính phủ dân cử có thể tổ chức một cuộc tập hợp rồi kích động gây rối, mượn đó là lý do để can thiệp quân sự”.

Tuyên bố của tướng Apirat được đưa trùng chuyến thăm Thái Lan đầu tiên của Đô đốc Philip S. Davidson, Tư lệnh chỉ huy quân Mỹ ở Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương (INDOPACOM), hôm 16, 17.10.

Vị Đô đốc Mỹ đã nói chuyện với Thủ tướng Prayuth, Bộ trưởng Quốc phòng Prawit Wongsuwan và tướng Pornpipat Benyasri, một sĩ quan cấp cao của quân đội Thái Lan nhưng chức vụ thấp hơn Tướng Apipat.

Tướng Pornipat tuyên bố: “Không hề có dấu hiệu xung đột nghiêm trọng hoặc bất ổn”, với hy vọng trấn an sự lo ngại cho sự ổn định của Thái Lan vốn đang muốn thu hút du khách và đầu tư nước ngoài.

Tướng Pornipat nói thêm: “Chúng ta chớ nên rút súng cho những sự cố vốn không nên xảy ra khiến nhân dân lo sợ. Tuyên bố của Tổng tham mưu trưởng có nghĩa nếu đất nước vẫn bình yên thì không có việc gì đáng lo ngại. Nên mọi sự còn tùy theo tình hình”.

Cuộc đảo chính năm 2014 xảy ra vào tháng 5, sau khi nữ Thủ tướng Yingluck Shinawatra bị bãi nhiệm. Tháng 8.2017, bà Yingluck trốn khỏi Thái Lan trước khi Tòa án tối cao kết án vắng mặt 10 năm tù đối với bà về tội lơ là giám sát chương trình trợ giá gạo cho nông dân khiến ngân sách chính phủ bị thất thoát hàng tỉ USD.

Năm 2006 cũng xảy ra vụ đảo chính, lật đổ Thủ tướng Thaksin, anh ruột của bà Yingluck. Ông phải sống lưu vong từ hè 2008 để không bị truy tố hình sự về tội tham nhũng mà sau đó ông bị tuyên án vắng mặt 2 năm tù.

Sau vụ đảo chính năm 2014, cựu tướng Prayuth làm Thủ tướng chính phủ, và NCPO từng hứa tổ chức bầu cử trong tháng 11.2018. Nhưng hồi tháng 1, Quốc hội Thái Lan thay đổi luật bầu cử, điều có nghĩa cuộc bầu cử sẽ lùi qua tháng 2. 2019.

Hiện chưa thể rõ các ứng viên của đảng Puea Thai của hai anh em Thaksin sẽ có thể tranh được bao nhiêu ghế trong 500 suất Hạ viện Thái Lan. Đảng này hiện vẫn được nông dân các tỉnh Bắc Thái Lan ủng hộ, trong khi khoảng cách giàu nghèo đã gia tăng trong thời gian NCPO nắm quyền, đã khiến nhiều người dân thường Thái Lan trung thành với cặp anh em đào tẩu, và trung thành với các chính sách dân túy của nhà Shinawatra.

Tuần trước, ông Thaksin nói với hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản: “Tôi nghĩ các đảng ủng hộ dân chủ tập hợp chung thì sẽ trúng hơn 300/500 ghế Hạ viện”.

Trong khi đó, Thủ tướng Prayuth cần có sự ủng hộ của 375 nghị sĩ trong tổng số 750 thành viên Quốc hội Thái Lan. NCPO gần đây đã thúc đẩy sửa đổi Hiến pháp, để 750 ghế Quốc hội có thêm 250 thành viên Thượng viện vốn do chính phủ chỉ định.