Cô gái giết người "trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh" được thả tự do ngay tại toà

Ls. Trần Hồng Phong bình luận

Con người có thể phạm tội một cách bất ngờ, không lường trước, do những tác động từ bên ngoài (ảnh minh hoạ)

Nội dung vụ án:

Theo báo Pháp luật TP.HCM ngày 19/9/2017, được biết như sau: 

Hồ sơ vụ án, tháng 9/2016, chị Trần Kim Ngân (23 tuổi, quê Bạc Liêu) làm quen với Lương Địch Lân (26 tuổi) qua mạng xã hội Facebook.

Ngày 30/11/2016, khi Ngân đang làm việc thì Lân gọi điện rủ đi chơi. Tối cùng ngày, Lân chở Ngân đến bãi đất trống phía sau chùa Huê Nghiêm (quận 2, TP.HCM) để tâm sự.

Tại đây, Lân ôm Ngân thì Ngân đẩy ra và xuống xe. Lân tiếp tục sàm sỡ, Ngân vẫn từ chối. Lúc này, Lân đẩy Ngân ngã xuống bãi cỏ và định cưỡng hiếp. 

Thấy có xe máy chạy ngang, Ngân vừa định tri hô thì bị Lân móc dao ra dọa. Sợ bị sát hại nên Ngân im lặng và bị Lân dùng vũ lực xâm hại. Sau đó, Ngân cắn vào ngực Lân và tước dao, đâm vào bụng Lân. 

Tiếp đó, Ngân bỏ chạy thì Lân nắm tay kéo lại. Hoảng sợ, Ngân đâm một nhát vào ngực trái Lân rồi vứt dao vào bụi cỏ. Sau đó chạy bộ ra đường, đón taxi về phòng trọ tại quận 6, TP.HCM.

Sau khi bị đâm, Lân cố gắng chạy xe máy ra đường lớn thì tông vào hàng rào một quán cà phê ven đường và gục chết do vết thương thủng tim.

Với hậu quả rất nghiêm trọng là gây chết người, Ngân đã bị khởi tố, điều tra về hành vi có dấu hiệu phạm tội giết người. 

Sau quá trình điều tra, VKSND TP. HCM đã ra cáo trạng truy tố bị cáo này về tội giết người theo khoản 2 Điều 93 Bộ luật hình sự. 

Xét xử sơ thẩm: trả tự do cho bị cáo ngay tại phiên toà

Ngày 19/9/2017, TAND TP.HCM đã đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án này.

Đại diện VKS giữ quyền công tố đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Ngân về tội giết người theo khoản 2 Điều 93 BLHS, với mức án từ 7 đến 8 năm tù. 

Tranh luận, luật sư bào chữa của bị cáo cho rằng hành vi của Ngân chưa đủ yếu tố cấu thành tội giết người, mà chỉ là vượt quá phòng vệ chính đáng.

Tại tòa, bị cáo Ngân khai vì quá sợ sẽ bị Lân cưỡng hiếp nên trong lúc giằng co, Ngân đã vung dao. Cô không hề biết vết thương đó sẽ khiến Lân tử vong, nên hôm sau đã cùng bạn quay lại hiện trường.

Sau khi nghị án, HĐXX nhận định hành vi giết người của Ngân xuất phát từ tâm lý hoảng sợ, nên quyết định đổi tội danh cho bị cáo là tội "giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh" là phù hợp. 

Theo đó, Toà tuyên phạt bị cáo Ngân mức án 9 tháng 16 ngày tù (bằng đúng thời gian tạm giam) về tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. Bị cáo cũng được trả tự do ngay sau phiên tòa.

......

Bình luận của luật sư Trần Hồng Phong:

1. Với kết quả tuyên về một tội danh hoàn toàn khác với quan điểm của cơ quan công tố, với một mức án cũng thấp hơn nhiều lần, phần nào thể hiện và chứng minh được tính độc lập trong xét xử của Toà án, bản lĩnh rất đáng trân trọng của Hội đồng xét xử. Điều này là khá hiếm hoi trong các vụ án hình sự tại Việt Nam. Khi mà rất nhiều vụ án trước khi xét xử có sự trao đổi, thậm chí "thống nhất" với nhau về quan điểm, tội danh giữa các cơ quan tiến hành tố tụng, qua các cuộc họp liên ngành. Không chính thức nhưng có thật.

2. Tôi đồng tình với quan điểm của Hội đồng xét xử, khi cho rằng đây là trường hợp giết người trong trạng thái "tinh thần bị kích động mạnh". Còn quan điểm của luật sư bào chữa thì trong bài báo trên báo Pháp luật TP.HCM viết không rõ lắm, nên chưa thể đánh giá đầy đủ, chính xác.

3. Cùng là tội liên quan đến "giết người", đối với trường hợp "giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh" có một điểm rất quan trọng, không thể thiếu và cần lưu ý. Đó là việc bị cáo ở trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh phải có nguyên nhân, chứng minh được - là do hành vi "vi phạm pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân". Tức là có mối quan hệ nhân - quả trực tiếp. Chứ không phải do ai khác, hay điều kiện khác tác động. 

Chẳng hạn như trong một cuộc nhậu, ông A đâm chết ông B vì ông B chửi ông A. Hành vi ông B chửi ông A tuy sai, nhưng không đến mức bị cho rằng "vi phạm pháp luật nghiêm trọng". Hành vi chửi này cũng không đến mức gây nguy hiểm đến tính mạng, hay sức khoẻ, sự an toàn của ông A. Do vậy, ông A không thể "đánh đổi" câu chửi bằng mạng sống của ông B.

4. Vụ án này làm tôi nhớ lại nhiều năm trước đây, tôi từng bào chữa chỉ định trong một vụ án giết người mà bị cáo cũng là một cô gái còn rất trẻ, thậm chí xinh đẹp. Cô này đang là công nhân trong một nhà máy, đã cãi nhau với một cô gái khác trong công ty. Hai cô hẹn nhau sau giờ tan ca sẽ ... đánh nhau ngay trước cổng công ty! Cô gái bị cáo thân chủ của tôi đã thủ sẵn một con dao Thái Lan trong người, khi ra đến cổng thì bị cô kia xông vào đánh. Và cô này đã rút dao thủ sẵn đâm một nhát vào tim, làm cô kia tử vong sau đó. Cô bị truy tố về tội giết người, với mức án đề nghị 10 năm tù. Tại phiên toà, với tư cách là luật sư bào chữa giảm nhẹ cho bị cáo, tôi đề nghị HĐXX xem xét tình tiết phạm tội giết người trong điều kiện tinh thần bị kích động mạnh cho bị cáo. Tuy nhiên HĐXX đã bác bỏ quan điểm này, và nêu rõ hành vi của cô gái nạn nhân chưa đến mức vi phạm "nghiêm trọng", nên không chấp nhận quan điểm bào chữa của luật sư.

5. Vậy trong vụ án này, hành vi của nạn nhân nghiêm trọng đến mức nào? Qua những thông tin nêu trong bài báo, trước hết cho thấy khá rõ hành vi của nạn nhân có dấu hiệu phạm tội hiếp dâm (đối với bị cáo Ngân) - theo quy định tại Điều 111 Bộ luật hình sự (1999). Đó là việc nạn nhân đã "dùng vũ lực, hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ" (Ghi chú: chữ "nạn nhân" trong điều luật được hiểu là Ngân trong vụ án này). Trên thực tế Lân đã thực hiện hoàn tất hành vi hiếp dâm. Do vậy, giả sử không xảy ra việc bị đâm chết, và nếu bị Ngân tố cáo, thì có khả năng Lân sẽ bị truy tố về tội hiếp dâm. Và HĐXX đã đánh giá rằng hành vi hiếp dâm của Lân là "vi phạm pháp luật nghiêm trọng". Theo điều luật, hình phạt đối với tội hiếp dâm trong trường hợp thông thường là từ 2 đến 7 năm.

6. Cuối cùng, tôi muốn nói bị cáo Ngân rất đáng thương và đáng được thông cảm. Cần nhớ rằng Lân đã uy hiếp cô mang tính chất liên tục, kéo dài, với hung khí nguy hiểm là con dao. Và cuối cùng đã đạt được dục vọng xấu xa của mình. Người ta có thể hình dung ra tình huống nếu không cưỡng đoạt được cô gái, Lân có thể dùng con dao mang sẵn trong người để đâm chém, gây thương tích, thậm chí uy hiếp tính mạng của cô.  

Trong khi bản thân cô gái khi đâm nhát dao oan nghiệt, hẳn cũng không nhằm mục đích tước đoạt mạng sống của Lân. Mà con dao đó Ngân có được cũng mang tính ngẫu nhiên, chính là do Lân mang theo. Tại sao Lân đi chơi với bạn gái mà lại mang dao, dùng dao? Hay là có sự tính toán, dự liệu trước? Vả chăng hai người cũng chỉ mới quen nhau vài tháng, mà Lân đã quyết tâm quan hệ tình dục cho bằng được theo kiểu côn đồ như vậy, cho dù là "bạn gái" của mình, thì cũng không thể nào chấp nhận được.