Người trồng tiêu, cà phê lỗ nặng vì bị... "bẻ kèo": Phát hiện nhiều sai phạm đất đai

Báo Người Lao Động số ra ngày 30-3 đăng bài viết "Người trồng tiêu, cà phê lỗ nặng vì bị... "bẻ kèo", phản ánh hàng chục hộ dân là công nhân Công ty CP Cà phê Gia Lai kêu cứu vì vườn tiêu trồng trong diện tích ký hợp đồng giao khoán bị công ty tự ý san ủi gây thiệt hại nặng nề. Quá trình tìm hiểu của phóng viên Báo Người Lao Động phát hiện trước khi cổ phần hóa, Công ty TNHH MTV Cà phê Gia Lai (gọi tắt là Công ty Cà phê Gia Lai) mắc nhiều sai phạm trong quản lý đất đai, giao khoán hợp đồng.

Cán bộ thi nhau chiếm đất

Công ty Cà phê Gia Lai được UBND tỉnh Gia Lai thành lập, giao quản lý trên 1.681 ha đất tại 3 huyện Chư Sê, Chư Prông và Ia Grai. Công ty có chức năng trồng cà phê, cao su, kinh doanh phân bón nông nghiệp, mua bán nông lâm sản, sản xuất các sản phẩm cà phê...

Qua kiểm tra, Thanh tra tỉnh Gia Lai phát hiện trong số hơn 569 ha được UBND tỉnh giao cho công ty tại huyện Chư Sê, công ty làm mất gần 142,5 ha do bị lấn chiếm. Số diện tích này đang được người dân trồng cà phê, tiêu và có 14 hộ dân xây nhà kiên cố. Trong đó, đáng chú ý, ông Nguyễn Dũng (Giám đốc Sở Tài Chính, nguyên Chủ tịch UBND huyện Chư Sê) và ông Nguyễn Hồng Linh (Chủ tịch UBND huyện Chư Sê) ký cấp 7 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 7 hộ dân.

Người trồng cà phê khốn đốn khi công ty phá bỏ hồ tiêu mà chỉ được hỗ trợ số tiền thấp

Ngoài ra, Công ty Cà phê Gia Lai không quản lý chặt, để 4 cán bộ là Lê Văn Việt, Trần Văn Cách, Đỗ Văn Dương và Hà Đình Cập lấn chiếm 1,82 ha đất thuộc đội sản xuất Xí nghiệp 2-9 (xã Ia Yok, huyện Ia Grai). Bên cạnh đó, công ty bỏ tiền mua 2,74 ha đất và sử dụng 3,58 ha nằm ngoài diện tích được UBND tỉnh giao nhưng không sang tên, không đề nghị giao thêm phần đất nằm ngoài diện tích.

Đặc biệt, khi sáp nhập Công ty Cà phê Chư Pảh (cũ) vào Công ty Cà phê Gia Lai, ông Võ Văn Trí, Giám đốc Công ty Cà Phê Chư Pảh, đã tự ý tổ chức bán đấu giá hơn 46 ha cà phê khi chưa được UBND tỉnh Gia Lai cho phép.

Trong lần đầu trình phương án cổ phần hóa, Công ty Cà phê Gia Lai đề nghị giao cho địa phương 290 ha, sau đó lại liên tục thay đổi phương án, đến lần thứ 5 thì đề nghị tăng lên 480 ha. Công ty cũng không nắm rõ cụ thể diện tích đất đang quản lý theo hồ sơ cũng như diện tích thực tế. Những điều này đã gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc thẩm định, phê duyệt giá trị khi cổ phần hóa.

Sang nhượng hợp đồng trái phép

Thanh tra tỉnh Gia Lai còn chỉ rõ trước thời điểm cổ phần hóa, ông Võ Ngọc Hiếu, Giám đốc Công ty Cà phê Gia Lai, thực hiện không đúng quy định pháp luật khi thay đổi đối tượng nhận khoán, tự ý đặt ra quy chế thu tiền điều tiết khi sang nhượng hợp đồng giao khoán trái phép, thu của 372 trường hợp với số tiền trên 4,3 tỉ đồng. Công ty cũng không kê khai và không nộp tiền thuê đất số tiền gần 500 triệu đồng với diện tích hơn 149 ha được giao tại huyện Chư Sê.

Ngoài ra, chỉ trong vòng 1 năm, khi đã có phương án cổ phần hóa, Công ty Cà phê Gia Lai vẫn vay ngân hàng với tổng số tiền 51,5 tỉ đồng để thu mua cà phê và chi cho hoạt động khác.

Ông Trịnh Đình Trường, Chủ tịch HĐQT Công ty Cà phê Gia Lai, thừa nhận sau cổ phần hóa, Công ty TNHH MTV Cà phê Gia Lai mới chỉ bàn giao một phần công ty cho Công ty Cà phê Gia Lai. Hiện tại, Công ty Cà phê Gia Lai vẫn chưa nhận bàn giao hồ sơ văn thư lưu trữ doanh nghiệp; không có nguồn gốc đất như các quyết định giao đất, quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh và các hợp đồng thuê đất...

Đặc biệt, sau khi tiếp quản thì phát hiện nhiều vấn đề về tài sản giữa hồ sơ niêm yết và thực tế khác nhau, như khoản nợ ngân hàng khoảng 52 tỉ đồng; có hợp đồng ký gửi cà phê với người dân nhưng thực tế không có cà phê trong kho với giá trị chừng 10 tỉ đồng; tiền hỗ trợ hợp đồng giao khoán với người dân khoảng 7 tỉ đồng... 

Đề nghị kiểm điểm một số lãnh đạo

Sau khi có kết luận, Thanh tra tỉnh Gia Lai đề nghị chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo chuyển hồ sơ sai phạm của Công ty Cà phê Gia Lai sang cơ quan điều tra để làm rõ các hành vi sai phạm của ông Võ Ngọc Hiếu và ông Võ Văn Trí. Sau đó, Cơ quan CSĐT tỉnh Gia Lai đã điều tra, báo cáo kết quả lên UBND tỉnh Gia Lai, đề nghị xử lý kiểm điểm trách nhiệm cá nhân ông Nguyễn Dũng; UBND huyện Chư Sê kiểm điểm, xử lý trách nhiệm ông Nguyễn Hồng Linh; UBND huyện Ia Grai kiểm điểm xử lý trách nhiệm ông Phan Trung Tường, Phó Chủ tịch UBND huyện, vì đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái phép. Riêng phía Công ty Cà phê Gia Lai khắc phục những sai phạm, hoàn thiện những thiếu sót và lãnh đạo công ty kiểm điểm, xử lý trách nhiệm trong sai phạm về đất đai.