Kè biển 80 tỉ đồng vỡ nát có bị 'rút ruột'?

Tiền tỉ... vỡ vụn

Công trình đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan được UBND tỉnh Bình Định phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 12.2014. Công trình do UBND H.Hoài Nhơn làm chủ đầu tư (Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng H.Hoài Nhơn được giao nhiệm vụ làm đại diện chủ đầu tư), có tổng chiều dài gần 2,4 km, tổng vốn đầu tư gần 80 tỉ đồng (riêng chi phí xây dựng hơn 62,4 tỉ đồng), gồm: vốn ngân sách T.Ư và vốn ngân sách địa phương. Thời gian thi công dự án từ năm 2015 - 2017.
Công ty cổ phần tư vấn đầu tư xây dựng SPQD là đơn vị thiết kế dự án, Trung tâm tư vấn và chuyển giao công nghệ thủy lợi (thuộc Tổng cục Thủy lợi, Bộ NN-PTNT) thẩm tra, Công ty TNHH Tân Lập (Bình Định) là nhà thầu thi công, Công ty TNHH tư vấn đầu tư và phát triển Bình Định là đơn vị giám sát.
Tháng 12.2016, ngay trong quá trình thi công, triều cường đã cuốn trôi và làm sập 4 đoạn kè với chiều dài 282 m. Tháng 8.2017, UBND tỉnh Bình Định có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư khắc phục đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan với kinh phí 12,3 tỉ đồng, thời gian triển khai từ 2017 - 2018. Tuy nhiên, khi các đoạn bờ kè bị hư hỏng năm 2016 chưa kịp tu sửa xong, thì đến đầu năm 2018 lại phát hiện thêm 672 m đê kè bị vỡ nát.
Vụ việc khiến nhiều người dân địa phương bức xúc. Chính quyền các xã Tam Quan Bắc, Tam Quan Nam đã kiến nghị các cơ quan chức năng sớm tìm nguyên nhân, khắc phục sự cố này. UBND tỉnh Bình Định đã giao Sở NN-PTNT, UBND H.Hoài Nhơn tổ chức làm rõ nguyên nhân, đề xuất giải pháp khắc phục.

Thiên tai hay nhân họa ?

Nhiều đoạn đê kè không có hoặc rất ít cốt sắt bên trong

Ngày 28.11.2018, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Trần Châu đã ký văn bản, kết luận nguyên nhân hư hỏng kè chống xói lở bờ biển Tam Quan. Theo đó, nguyên nhân khách quan là do thời tiết diễn biến bất thường gây gió mạnh và sóng lớn vượt qua đỉnh kè, tràn vào đường đi, gây xói lở thân kè và đường đi.

Không có tiêu cực trong quá trình triển khai dự án công trình kè chống xói lở bờ biển Tam Quan. Lỗi nhà thầu thi công rất nhỏ, không phải nguyên nhân chính   Ông Nguyễn Chí Công  Phó chủ tịch UBND H.Hoài Nhơn

Nguyên nhân chủ quan là đơn vị tư vấn thiết kế thiếu kinh nghiệm trong thiết kế các công trình kè đối với bãi ngang, bờ biển biến động mạnh nên chọn phương án tuyến chưa hợp lý; kết cấu chân kè, thân kè chưa đảm bảo chịu lực trực tiếp từ sóng biển; các thông số sóng thiết kế, biện pháp gia cố chân và mái kè tại các vị trí xung yếu chưa được chú trọng, chỉ dẫn biện pháp kỹ thuật thi công không phù hợp… Đơn vị thẩm tra thiếu trách nhiệm trong việc thẩm tra thiết kế bản vẽ thi công và dự toán công trình. Nhà thầu thi công tự thay đổi biện pháp thi công (đào hở, đặt ống buy) cho phù hợp điều kiện thực tế hiện trường nhưng không trao đổi, bàn bạc với đơn vị thiết kế bằng văn bản để điều chỉnh biện pháp thi công và tổ chức giám sát công trình kịp thời. Biện pháp thi công phủ các ống buy chưa bơm tiêu nước hố móng triệt để. Đơn vị giám sát không tiến hành giám sát, lập biên bản báo cáo chủ đầu tư và các bên liên quan khi đơn vị thi công thay đổi biện pháp thi công…
Tiếp đó, UBND tỉnh Bình Định giao Chủ tịch UBND H.Hoài Nhơn tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm các tổ chức cá nhân có liên quan, đề xuất xử lý và các giải pháp khắc phục sự cố vỡ nát kè Tam Quan, báo cáo trước 31.12.2018.
Tuy nhiên, đến ngày 7.1 vừa qua, UBND H.Hoài Nhơn mới tổ chức họp kiểm điểm rút kinh nghiệm về lỗi chủ quan của các đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, đơn vị thi công và đại diện cho chủ đầu tư.

Trong kết luận của UBND tỉnh, nguyên nhân về sự cố hư hỏng công trình dự án đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan được đưa ra rất khách quan, nhưng UBND H.Hoài Nhơn lại chú trọng đến nguyên nhân do mưa bão, thiên tai   Ông Trần Châu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định

Theo ông Nguyễn Chí Công, Phó chủ tịch UBND H.Hoài Nhơn, các thành viên dự cuộc họp đã thống nhất trong lỗi gây hư hỏng đê, kè chống xói lở bờ biển Tam Quan có nguyên nhân chủ quan, nhưng nguyên nhân chính vẫn là khách quan, như: thiên tai bất thường, biến động bãi ngang khu vực công trình, hiện tượng mất cân bằng vận chuyển bùn cát ven bờ.
Hơn nữa, việc nạo vét bồi lấp cửa biển Tam Quan đã lấy 300.000 m³ cát vận chuyển đi nơi khác, cũng là nguyên nhân khiến bờ kè chống xói lở bị hư hỏng.
“Việc nạo vét cửa biển trên 300.000 m³ cát nhưng không có lượng cát bồi đắp nên mới rút đi doi cát ở phía nam cửa biển Tam Quan, dẫn đến hiện tượng sụt lún cát gây ra sạt lở bờ kè biển. Tuy nhiên, nếu không nạo vét cửa biển Tam Quan thì hàng ngàn tàu thuyền của ngư dân địa phương không ra vào cảng cá bên trong được. Khi đánh giá các tác động để làm bờ kè thì chưa có sự bồi lắng ở cửa biển Tam Quan nên chúng tôi không lường được vấn đề này”, ông Công giải thích.

Tỉnh hứa sẽ làm sáng tỏ vụ việc

Ông Diệp Văn Thương, Chủ tịch UBND xã Tam Quan Bắc, cho rằng việc người dân địa phương nghi ngờ có tiêu cực, có “rút ruột” trong quá trình triển khai dự án đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan cũng có lý do, vì công trình vừa làm xong đã hỏng ngay. Tuy nhiên, việc kết luận nguyên nhân gây ra hư hỏng cần cơ quan chức năng đủ năng lực đánh giá. “Việc khắc phục bờ kè biển Tam Quan hiện rất cấp thiết, nếu để hư hỏng thì sẽ xâm thực vào khu dân cư rất nguy hiểm. Xã kiến nghị với cấp trên, cần thiết kế lại rồi làm lại cho đảm bảo hơn”, ông Thương nói.
Trong khi đó, ông Nguyễn Chí Công khẳng định “không có tiêu cực trong quá trình triển khai dự án công trình kè chống xói lở bờ biển Tam Quan. Lỗi nhà thầu thi công rất nhỏ, không phải nguyên nhân chính”.

Trả lời Thanh Niên, ông Trần Châu khẳng định UBND H.Hoài Nhơn mới chỉ báo cáo, đề xuất xử lý kiểm điểm những đơn vị liên quan, nhưng UBND tỉnh chưa họp về vấn đề này nên chưa có kết luận chính thức. Dự kiến trong tuần tới, UBND tỉnh sẽ họp bàn xem xét cụ thể mới thông báo chỉ đạo chính thức. “Trong kết luận của UBND tỉnh, nguyên nhân về sự cố hư hỏng công trình dự án đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan được đưa ra rất khách quan, nhưng UBND H.Hoài Nhơn lại chú trọng đến nguyên nhân do mưa bão, thiên tai”, ông Châu nói và khẳng định: “Quan điểm của chúng tôi là sự việc phải được rõ ràng, làm sáng tỏ các nguyên nhân khách quan, chủ quan, do nguyên nhân nào để kiểm điểm trách nhiệm, xử lý nghiêm”.

Vừa nạo vét vừa thi công xây kè Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, tháng 12.2015, UBND tỉnh Bình Định có văn bản đồng ý cho UBND H.Hoài Nhơn thực hiện Dự án nạo vét luồng lạch và tận thu cát bồi lấp tại cửa biển Tam Quan. Theo đó, dự án do Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng H.Hoài Nhơn làm đại diện chủ đầu tư, Công ty TNHH Tân Lập là đơn vị trực tiếp thực hiện dự án. Quy mô nạo vét trên tổng chiều dài 1.278 m; chiều rộng 60 m và vùng quay tàu 120 m; kinh phí thực hiện trên 37 tỉ đồng bằng nguồn vốn ngân sách và xã hội hóa, thực hiện từ năm 2016 - 2020. Như vậy, UBND H.Hoài Nhơn, Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng H.Hoài Nhơn, Công ty TNHH Tân Lập đều tham gia cả 2 dự án, đều là những đơn vị vừa xây kè vừa nạo vét cát tại cửa biển Tam Quan khiến bờ kè bị sạt lở!