Nhiệm kì Chính phủ do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đứng đầu tuy mới chỉ 1 năm nhưng đã phải xử lý, chỉ đạo một loạt vụ việc liên quan đến công tác bổ nhiệm, đề bạt cán bộ không bình thường ở bộ nọ, tỉnh kia. Việc này có lẽ cũng choán nhiều thời gian của Thủ tướng, các Phó Thủ tướng một cách không đáng có nếu người đứng đầu các đơn vị có trách nhiệm, tự làm tròn vai, sâu sát phần việc mình đảm trách ở cơ sở.

Gần đây nhất, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa yêu cầu UBND tỉnh Thái Nguyên, Bộ Nội vụ khẩn trương kiểm tra, làm rõ thông tin Sở NN&PTNT tỉnh Thái Nguyên bổ nhiệm "thừa" 23 cán bộ.

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch tỉnh Thái Nguyên tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan đến việc bổ nhiệm cấp phó vượt quá số lượng quy định; bổ nhiệm chức danh lãnh đạo khi chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn. Đồng thời, lãnh đạo tỉnh xem xét miễn nhiệm chức vụ đối với các trường hợp sai phạm; có hình thức xử lý kỷ luật đối với cá nhân vi phạm trong công tác bổ nhiệm...

Rồi câu chuyện ở tỉnh Hải Dương, một sở với 46 biên chế mà đã có tới 44 người làm lãnh đạo cấp phòng trở lên như Sở LĐTB&XH. Thủ tướng đã phải yêu cầu làm rõ vụ việc ngay từ cuối năm 2016.

Vừa qua, tỉnh ủy Hải Dương đã thông báo kết quả xử lý kỷ luật mức khiển trách 2 cán bộ lãnh đạo liên quan đến vụ việc. Vậy hình thức kỷ luật trên liệu đã đủ sức răn đe cán bộ lãnh đạo khi họ được giao trọng trách và muốn "nâng đỡ" quá mức ai đó thuộc thẩm quyền của họ?

Những vụ việc bổ nhiệm cán bộ thừa, thần tốc... đều khiến dư luận quan tâm

Trước đó Chính phủ liên tục có các chỉ đạo yêu cầu bộ Công Thương làm rõ chuyện bổ nhiệm, đề bạt bất thường, tai tiếng xảy ra tại bộ này thời kì ông Vũ Huy Hoàng còn làm bộ trưởng. Dư luận xôn xao với tốc độ lên chức, luân chuyển chóng mặt của nhân sự dưới thời ông, mà hậu quả là hàng loạt doanh nghiệp do những "tài năng trẻ" do ông dựng nên đó đang trên bờ vực phá sản vì làm ăn bết bát, kém cỏi, gây thất thoát kinh tế.

Thực tế cho thấy những năm qua, việc sở, ngành, tỉnh, thành phố bổ nhiệm vô nguyên tắc, “bổ nhiệm thần tốc” hoặc bất chấp dư luận, kiểu như “cả họ làm quan” không phải là ít, mà đó mới chỉ là những vụ bị báo chí phanh phui.

Chuyện ông “nhận” con tôi, tôi “nhận” con ông vốn đã có từ lâu. Nay còn tệ hơn khi có những người còn công khai bố bổ nhiệm con, chồng quy hoạch vợ… mà vẫn "đúng quy trình".

Trong một bài viết mới đây, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn chỉ ra, Đảng đã nhấn mạnh trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác bổ nhiệm, nhưng trách nhiệm như thế nào thì thực sự chưa được làm rõ. Người đứng đầu khi ký quyết định bổ nhiệm đều phải căn cứ vào các nội dung như hồ sơ, lý lịch, tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình... trong đó phải có nghị quyết hoặc ý kiến của cấp ủy đảng.

Do trách nhiệm của người đứng đầu chưa rõ, chưa cụ thể nên khi có vấn đề, sự cố xảy ra liên quan đến người được bổ nhiệm thì người ký quyết định bổ nhiệm thường thoái thác, đẩy trách nhiệm sang tập thể cấp ủy, mình chỉ là người thi hành quyết định của tập thể và có tính hành chính.

Cũng theo ông Trần Anh Tuấn, thẩm quyền và trách nhiệm phải đi đôi với nhau. Điều đó có nghĩa là, bên cạnh sự lãnh đạo của Đảng, của tập thể cấp ủy về công tác cán bộ thì vai trò của người đứng đầu (gồm thẩm quyền và trách nhiệm) trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp phải được làm rõ. Chế độ làm việc trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp là chế độ thủ trưởng, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của cơ quan, đơn vị trước pháp luật, trong đó có quản lý công tác nhân sự.

Tôi nghĩ, đây cũng chính là điều ràng buộc trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị mỗi khi tổ chức đó, người đứng đầu đó quyết định bổ nhiệm ai. Chỉ vậy thôi, nếu chúng ta làm thật nghiêm túc trong thời gian tới đây, chắc chắn công tác cán bộ sẽ có bước tiến tích cực.

Bên cạnh việc cần làm về lâu dài như trên, theo tôi, trước mắt, cần xử lý thật nghiêm những cơ quan, đơn vị để xảy ra sai phạm chứ không thể để tình trạng “giơ cao đánh khẽ” gây mất lòng tin của người dân.