Viết tiếp vụ tranh chấp đất trồng rừng tại xã Tây Giang, Tây Sơn (Bình Định):  ÔNG DŨNG CÓ QUYỀN KHỞI KIỆN CHỦ TỊCH UBND HUYỆN RA TÒA

     
                           
Ông Dũng và một trong số những cây điều còn sót lại trên phần đất tranh chấp (có đường kính từ 25-30cm). Điều đó chứng tỏ gia đình ông Dũng là chủ thể khai hoang và tạo lập thửa đất chứa không phải ông Xuân và ông Châu.
 

Không ban hành quyết định giải quyết tranh chấp là trái luật

Trước đó trong số 146 phát hành ngày 7/12/2017, Báo Kinh doanh & Pháp luật đã có bài viết: “Tranh chấp đất trồng rừng tại xã Tây Giang, Tây Sơn (Bình Định): Có cơ sở để xem xét cấp Giấy chứng nhận QSDĐ cho ông Dũng theo quy định pháp luật”. Nội dung bài báo cho biết, năm 1993 gia đình ông Dũng đã bỏ công sức ra khai hoang tại khu vực phía Nam bầu Lỗ Môn (tờ bản đồ số 2, tiểu khu 259, xã Tây Giang) và tạo lập một thửa đất lâm nghiệp có diện tích rộng gần 4ha. Đến năm 2003, gia đình ông Dũng bỏ trồng cây màu chuyển sang trồng điều.

Tuy nhiên vào năm 2016, lợi dụng lúc vợ ông đau ốm không có người trông nom, các ông Nguyễn Thanh Xuân và ông Phạm Văn Châu (ở cùng địa phương) đã ngang ngược vào chặt phá trắng gần 1,5ha điều của gia đình ông và đưa vào trồng keo. Ông Dũng đã kịp thời làm đơn báo cáo chính quyền địa phương nhưng không được giải quyết dứt điểm mà để kéo dài…

Theo quy định tại khoản 2 Điều 203 Luật Đất đai năm 2013: “Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây: Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều này; hoặc khởi kiện tại TAND có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự”. Ông Dũng đã lựa chọn giải pháp nộp đơn khiếu nại yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền (tức là UBND huyện Tây Sơn). Thế nhưng sau khi nhận đơn của ông Dũng, Chủ tịch UBND huyện Tây Sơn không tích cực thụ lý giải quyết và ban hành quyết định giải quyết tranh chấp theo quy định pháp luật.

Sau gần 1 năm “ngâm tôm” (trước áp lực của công luận và ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh), đến ngày 04/9/2018, Chánh văn phòng UBND huyện Tây Sơn mới ký ban hành Thông báo số 89/TB-UBND thông báo Kết luận của đồng chí Hồ Thành Phi – Phó Chủ tịch UBND huyện tại cuộc họp giải quyết đơn thư của công dân trên địa bàn, trong đó có nội dung vụ việc của ông Dũng.

Điều không bình thường là trong khi tại Thông báo số 89 thì UBND huyện Tây Sơn kết luận lấp lửng: “Thống nhất theo đề xuất của các ngành, tạm thời chưa xem xét việc cấp Giấy chứng nhận QSDĐ đối với phần diện tích đất do hộ ông Dũng khai hoang năm 1993 tại khu vực phía Nam bầu Lỗ Môn do vướng quy hoạch xây dựng công trình đập Lỗ Môn” (có nghĩa là bao gồm cả vị trí đất bị tranh chấp – PV); thì ngược lại trong Văn bản số 615/UBND – KTN ngày 04/10/2018 về việc phản hồi, cung cấp thông tin cho báo chí (theo đề nghị của Văn phòng đại diện Tạp chí Pháp lý khu vực miền Trung & Tây Nguyên), UBND huyện Tây Sơn tách ra làm 2 vị trí đất để cho chủ trương giải quyết. Cụ thể: “Đối với vị trí đất đang bị tranh chấp có diện tích 13.305m2, yêu cầu UBND xã Tây Giang kiểm tra, xác lập hồ sơ xử lý theo quy định và buộc các hộ dân lấn chiếm đất trả lại đất cho UBND xã Tây Giang quản lý; đối với vị trí còn lại có diện tích 20.730m2, ông Dũng đang sử dụng không có giấy tờ nhưng vì tại khu vực này nằm phía Tây Nam giáp ranh hồ Lỗ Môn nên tạm thời chưa xem xét cấp Giấy chứng nhận”.
                                                       
Thông báo số 89/TB-UBND của UBND huyện Tây Sơn “né” ban hành quyết định giải quyết và Văn bản phản hồi cho báo chí yêu cầu thu hồi vị trí đất đang bị tranh chấp không phù hợp với quy định pháp luật
 

Chủ tịch UBND huyện phải chịu trách nhiệm trước pháp luật

Bình luận về quá trình giải quyết của UBND huyện Tây Sơn đối với vụ việc ông Trần Trung Dũng, Luật sư Bùi Phú Tuyên – Trưởng Chi nhánh Văn phòng Luật sư Phạm Anh (Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, chính quyền cấp huyện không những làm sai về trình tự quy định của pháp luật mà nội dung giải quyết cũng trái với quy định pháp luật.

Thứ nhất, đối với việc không cấp Giấy chứng nhận tại vị trí có diện tích 20.730m2 cho hộ ông Dũng đang sử dụng vì lý do nằm giáp ranh hồ Lỗ Môn: Tại điểm a, khoản 2 Điều 22 Nghị định 42/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định việc xử lý, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 01 tháng 7 năm 2014: “Trường hợp đang sử dụng diện tích đất lấn, chiếm thuộc quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng đặc dụng, rừng phòng hộ thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo thu hồi đất đã lấn, chiếm để giao cho Ban quản lý rừng quản lý, sử dụng đất. Người đang sử dụng đất lấn, chiếm được Ban quản lý rừng xem xét giao khoán bảo vệ, phát triển rừng theo quy định của pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng.

Trường hợp không có Ban quản lý rừng thì người đang sử dụng đất lấn, chiếm được Nhà nước giao đất để sử dụng vào mục đích bảo vệ, phát triển rừng phòng hộ và được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”.

Mặt khác tại khoản 2, Điều 49 Luật Đất đai 2013 còn quy định: “Trường hợp quy hoạch sử dụng đất đã được công bố mà chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật”. Như vậy theo quy định của pháp luật, dù vị trí đất ông Dũng nằm trong khu vực quy hoạch đập Lỗ Môn vẫn được Nhà nước giao đất để sử dụng vào mục đích bảo vệ, phát triển rừng phòng hộ và được cấp Giấy chứng nhận QSD đất theo quy định pháp luật.

Thứ hai, đối với vị trí có diện tích 13.305m2 đang bị 2 hộ tranh chấp, UBND huyện chỉ đạo thu hồi giao cho UBND xã Tây Giang quản lý: Theo quy định tại điểm a, khoản 3 Điều 203 Luật Đất đai 2013: “Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND tỉnh hoặc khởi kiện tại TAND theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự”; và tại khoản 4 Điều này cũng quy định rất rõ: “Người có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai tại khoản 3 Điều này phải ra quyết định giải quyết tranh chấp”…

Như vậy khi ông Dũng lựa chọn giải pháp hành chính gửi đơn đến Chủ tịch UBND huyện để yêu cầu giải quyết thì Chủ tịch UBND huyện Tây Sơn phải có trách nhiệm thụ lý giải quyết tranh chấp và ban hành quyết định giải quyết tranh chấp. Quyết định giải quyết của Chủ tịch UBND huyện (nếu có ban hành) cũng không phải là quyết định giải quyết cuối cùng buộc ông Dũng phải chấp hành, giao trả đất cho UBND xã Tây Giang quản lý.

“Để bảo vệ quyền lợi của mình, ông Dũng tiếp tục gửi đơn yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Tây Sơn thụ lý và ban hành quyết định giải quyết tranh chấp. Trường hợp nếu yêu cầu của ông không được giải quyết thì ông Dũng có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND tỉnh hoặc khởi kiện hành vi hành chính của Chủ tịch UBND huyện tại TAND tỉnh theo quy định của Luật Tố tụng hành chính” – LS Tuyên cho biết.