Tổng thống Trump: Không Thượng đỉnh Mỹ-Trung nếu không có thỏa thuận thương mại

Tuyên bố trên được đưa ra trong cuộc gặp chiều 4/4 giữa Tổng thống Trump và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc tại Phòng Bầu Dục ở Nhà Trắng. Ông Lưu Hạc là trưởng đoàn đàm phán thương mại Trung Quốc.

Phát biểu trước báo giới tại Phòng Bầu dục, ông chủ Nhà Trắng nêu rõ: "Nếu chúng tôi có một thỏa thuận, hội nghị thượng đỉnh sẽ được tổ chức. Tôi chờ đợi được gặp Chủ tịch Tập Cận Bình tại đây". Nhà lãnh đạo Mỹ đồng thời cho rằng văn bản cuối cùng của thỏa thuận có thể cần thêm 2-4 tuần nữa để hoàn tất.

Tuy nhiên, ông không nói cuộc gặp sắp tới với người đồng cấp Trung Quốc sẽ diễn ra ở Washington hay khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở bang Florida, nơi hai người gặp nhau lần đầu tiên 2 năm trước.

Giới chức Mỹ cho hay, sau hơn 3 tháng đẩy mạnh đàm phán, hai bên đã đạt được thỏa thuận cuối cùng hay chưa. Thông tin trước đó từ phái đoàn Mỹ và Trung Quốc cho hay các nhà đàm phán đã thu hẹp đáng kể những cách biệt và đang ở rất gần một thỏa thuận.

Phát biểu với báo giới ngày 4/4, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ Myron Brilliant nói: “Nhiều tiến triển thật sự đã đạt và có nhiều tín hiệu cho thấy một hội nghị thượng đỉnh trong tương lai gần. Cả hai bên đang tích cực làm việc để hoàn tất các cuộc đàm phán”. Song theo ông Myron Brilliant, Mỹ-Trung vẫn bế tắc trong một số vấn đề then chốt.

Dù đàm phán được đánh giá có tiến triển, song hiện không rõ Chính quyền Tổng thống Trump sẽ dỡ bỏ toàn bộ hay một phần các khoản thuế trừng phạt mà Washington áp đặt bổ sung đối với hơn 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc hồi năm ngoái. Trước đó, ông chủ Nhà Trắng đã bóng gió rằng Mỹ sẽ duy trì tối thiểu một vài khoản thuế để làm đòn bẩy khuyến khích Chính phủ Trung Quốc thuân thủ thỏa thuận.

Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc bùng phát tháng 6/2018 khi  hai nền kinh tế hàng đầu thế giới liên tiếp trả đũa nhau bằng các mức thuế bổ sung. Đến nay, tổng lượng hàng hóa bị đánh thuế cao hơn của hai bên đã lên tới hơn 360 tỷ USD.

Tại cuộc gặp thượng đỉnh bên lề Hội nghị cấp cao nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi (G-20) tại Argentina hồi tháng 12/2018, Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đã đạt được thỏa thuận đình chiến để các chuyên gia đàm phán của hai nước có thời gian tìm lối thoát cho cuộc xung đột thương mại.

Hai nước đã rất nỗ lực nhằm đạt đạt một thỏa thuận về cái mà Washington gọi là "các thói quen thương mại không công bằng" của Bắc Kinh, trong đó có cáo buộc đánh cắp sở hữu trí tuệ, ép buộc chuyển giao công nghệ và phá giá đồng nội tệ.

Tuy nhiên, hai bên đang rất vất vả để giải quyết các vấn đề còn tranh cãi. Chính quyền Tổng thống Trump muốn duy trì các mức thuế bổ sung đang áp với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc cho đến khi Bắc Kinh thực thi các cam kết một cách đều đặn, trong khi Trung Quốc kêu gọi Mỹ dỡ bỏ lập tức các mức thuế trừng phạt trên sau khi thỏa thuận thương mại song phương được ký.

Sau các cuộc họp ở Bắc Kinh hồi tuần trước, Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin đang đàm phán với phái đoàn Trung Quốc tại thủ đô Washington trong tuần này.