Khiếu nại hành chính, giải quyết dân sự
Cụ Châu Thị Lý (sinh năm 1924) là chủ quyền của thửa đất số 420, tờ bản đồ số 44, diện tích 286,7m
2 tọa lạc tại xã Đức Lân, huyện Mộ Đức (Quảng Ngãi), được UBND huyện Mộ Đức cấp Giấy chứng nhận QSD đất số AD666346, ngày 08/02/2006.
Lúc sinh thời cụ Lý có 04 người con nhưng đến tuổi xế chiều lâm trọng bệnh chỉ có mỗi vợ chồng người con trai Nguyễn Văn Nhung tận tình phụng dưỡng, chăm sóc. Trước khi nhắm mắt xuôi tay, vào ngày 15/9/2006 cụ Lý đã kịp lập di chúc, có chứng thực của chính quyền xã, để lại toàn bộ di sản quyền sử dụng thửa đất cho ông Nhung. Sau khi bà Lý qua đời (2009), ông Nhung đã tiến hành xây dựng tường rào cổng ngõ xung quanh thửa đất để làm khu chăn nuôi, trồng cây ăn quả tiếp tục quản lý, nhằm sử dụng di sản của mẹ để lại có hiệu quả.
Văn bản chỉ đạo khẩn trương THA của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi và Quyết định buộc THA của Chánh án TAND tỉnh Quảng Ngãi không được Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức chấp pháp thực thi
Hơn 4 năm sau, giữa lúc ông Nhung sử dụng đất ổn định thì bất ngờ vào ngày 02/01/2014, bà Nguyễn Thị Luận (chị ruột ông Nhung) viện lý do lúc còn sống cụ Lý có hứa cho một phần di sản nên đã thuê người đến ngang nhiên đập phá tường rào và tiến hành đổ vậy liệu xây dựng nhà trái phép trên thửa đất.
Theo đó trong các ngày 02/01/2014 và ngày 06/01/2014, UBND xã Đức Lân đã cử cán bộ đến hiện trường để lập biên bản về hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai của bà Luận, đồng thời “yêu cầu bà Nguyễn Thị Luận phải dừng ngay việc thi công xây dựng để chờ các ngành chức năng giải quyết”. Phớt lờ sự vào cuộc của chính quyền địa phương và sự ngăn cản của ông Nhung, những ngày sau đó bà Luận tiếp tục thuê hàng chục côn đồ đến “bảo vệ hiện trường thi công” và xây dựng hoàn thành ngôi nhà kiên cố (?!)
Trước sự ngang ngược của bà Luận, ông Nhung liên tục gửi đơn khiếu nại yêu cầu UBND xã Đức Lân có biện pháp hành chính can thiệp để buộc bà Luận phải khôi phục lại hiện trạng ban đầu của thửa đất theo quy định của pháp luật. Thế nhưng thay vì xử lý nghiêm hành vi chiếm đất trái phép của bà Luận theo Luật Xử lý vi phạm hành chính (VPHC) thì UBND xã Đức Lân bất ngờ thoái thác trách nhiệm, hướng dẫn ông Nhung khởi kiện ra Tòa án.
Giải thích về sự thay đổi trên, tại Văn bản số 52/UBND ngày 12/10/2015, UBND xã Đức Lân cho rằng, đây là vụ việc tranh chấp dân sự về thừa kế quyền sử dụng đất đã được UBND xã hòa giải nhưng không thành. Theo đó, ngày 18/12/2015, Chủ tịch UBND xã Đức Lân đã ban hành Quyết định số 139/QĐ-UBND bác đơn khiếu nại của ông Nhung. Tiếp đến ngày 25/4/2016, Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức ban hành Quyết định giải quyết khiếu nại lần 2 số 744/QĐ-UBND công nhận việc giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch UBND xã Đức Lân là đúng quy định pháp luật.
Hủy quyết định vì ban hành trái luật
Ngày 28/04/2017, TAND tỉnh Quảng Ngãi đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm công khai vụ án khiếu kiện quyết định giải quyết khiếu nại, theo đơn khởi kiện của ông Nguyễn Văn Nhung. Theo đó tại Bản án số 14/2017/HC-ST, TAND tỉnh Quảng Ngãi đã tuyên hủy 2 Quyết định của 2 cấp chính quyền huyện Mộ Đức về giải quyết khiếu nại của ông Nhung (Quyết định số 744 ban hành ngày 25/04/2016 của Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức và Quyết định số 193 ban hành ngày 18/12/2015 của Chủ tịch UBND xã Đức Lân). Đồng thời buộc Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức và Chủ tịch UBND xã Đức Lân thực hiện thẩm quyền xử lý VPHC đối với bà Nguyễn Thị Luận vì đã có hành vi xây dựng nhà trái phép trên thửa đất số 420, tờ bản đồ số 44, thôn Thạch Trụ Tây, xã Đức Lân, huyện Mộ Đức.
Hành vi của bà Luận tự ý phá dỡ hàng rào, xây dựng nhà ở trên khuôn viên thửa đất số 420 mà bà Lý lập di chúc cho ông Nguyễn Văn Nhung là vi phạm pháp luật. “Lẽ ra, Chủ tịch UBND xã Đức Lân phải thực hiện theo thẩm quyền của mình trong việc xử lý vi phạm hành chính được quy định tại khoản 1, Điều 38 Luật Xử lý VPHC và Điều 31 Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ về xử phạt VPHC trong lĩnh vực đất đai, để ra quyết định xử phạt VPHC đối với bà Nguyễn Thị Luận…” - Hội đồng xét xử sơ thẩm TAND tỉnh Quảng Ngãi nhận định.
Cũng theo HĐXX sơ thẩm, việc ông Nguyễn Văn Nhung khiếu nại Quyết định số 193 của Chủ tịch UBND xã Đức Lân là hành vi hành chính của Chủ tịch xã không thực hiện nhiệm vụ, thẩm quyền về xử lý VPHC chứ không phải khiếu nại về tranh chấp đất đai. Do đó, Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức cần phải hủy quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch UBND xã Đức Lân ban hành là mới đúng quy định pháp luật.
Chủ tịch huyện đề nghị... hoãn thi hành án (?!)
Ngay sau khi Bản án sơ thẩm có hiệu lực, ông Nhung đã có đơn yêu cầu thi hành án thế nhưng người đứng đầu chính quyền huyện Mộ Đức và xã Đức Lân đã bất hợp tác, để kéo dài không tổ chức thi hành án theo quy định pháp luật, theo đó làm phát sinh khiếu nại phức tạp của người được thi hành án.
Trước tình hình trên, ngày 02/8/2017, Chánh án TAND tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành Quyết định số 01/2017/QĐ-THA buộc thi hành án hành chính đối với Chủ tịch UBND xã Đức Lân và đối với Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức. Quyết định còn yêu cầu, người đứng đầu chính quyền cấp xã và cấp huyện phải “có trách nhiệm thi hành án ngay sau khi nhận được Quyết định này và thông báo kết quả cho Tòa án biết”.
Luật gia Nguyễn Văn Bổng (Hội Luật gia tỉnh Bình Định): “Bộ luật Tốtụng dân sự 2015 quy định, Bản án và quyết định có hiệu lực pháp luật của TAND cấp tỉnh chỉ có Chánh án TAND Cấp cao, Viện trưởng VKSND Cấp cao mới có quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm và có quyền yêu cầu tạm hoãn hoặc quyết định tạm đình chỉ thi hành bản án, quyết định đó. Do đó cho dù bất cứ vì lý do gì, việc ông Trần Văn Mẫn – Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức không thi hành án và đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi tạm hoãn việc thi hành Bản án hành chính số 14/2017/HC-ST ngày 28/4/2017 của TAND tỉnh Quảng Ngãi là vi phạm pháp luật nghiêm trọng”
Trước đó ngày 14/7/2017, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng đã ban hành Văn bản số 4279/UBND-NC yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức khẩn trương thực hiện và chỉ đạo thực hiện dứt điểm nội dung Bản án hành chính sơ thẩm số 14/2017/HC-ST ngày 28/4/2017 của TAND tỉnh Quảng Ngãi và có văn bản trả lời cho công dân và có báo cáo UBND tỉnh kết quả thực hiện theo quy định.
Văn bản đề nghị tạm hoãn THA trái pháp luật của Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức
Song, bất chấp yêu cầu của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi và Chánh án TAND tỉnh Quảng Ngãi, Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức và Chủ tịch UBND xã Đức Lân vẫn không thực hiện. Đến ngày 23/8/2017, Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức Trần Văn Mẫn đã phản hồi bằng Báo cáo số 267/BC-UBND cho rằng Bản án hành chính của TAND tỉnh Quảng Ngãi đã tuyên… còn đến hai vướng mắc: Chưa xác định rõ hành vi của bà Luận vi phạm quy định nào của pháp luật; và chưa xác định được quyền sử dụng đất hợp pháp của thửa đất 420.
Từ nhận xét trên, ông Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức đề nghị UBND tỉnh Quảng Ngãi cho phép mình được thực hiện quyền “đứng trên” luật pháp: Tạm hoãn việc thi hành Bản án hành chính có hiệu lực pháp luật cho đến khi “xác định ai là người có quyền sử dụng đất hợp pháp của thửa đất nói trên thì mới có cơ sở giải quyết các bước tiếp theo”.
Không biết sau khi nhận được Báo cáo trên của ông Chủ tịch UBND huyện, ông Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi sẽ có chỉ đạo tiếp theo như thế nào. Pháp lý sẽ thông tin đến bạn đọc khi có thông tin mới.
-----------------------------------
(* ) Tít đề do PhapluatNews.net đặt lại