Các tân tiến sĩ Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐHQG TP.HCM) trong ngày nhận bằng tốt nghiệp - Ảnh: NHƯ HÙNG

Cuộc làm việc do Bí thư Thành ủy TP Đinh La Thăng chủ trì, để nghe sở này báo cáo việc thực hiện các mục tiêu KH&CN phục vụ phát triển kinh tế - xã hội TP.

Lãnh đạo UBND TP và nhiều sở ngành đã thảo luận, đưa ra ý kiến giải quyết một số kiến nghị của Sở KH&CN TP.

Đã đi du học vẫn bị đòi chứng chỉ ngoại ngữ!

Ông Dương Hoa Xô - giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học TP.HCM - đồng tình với kiến nghị của Sở KH&CN TP, cần tháo gỡ nhiều rào cản để việc thu hút nhân lực chất lượng cao thuận lợi hơn. Ông Xô kể có trường hợp đi du học nước ngoài quay về làm việc tại Trung tâm Công nghệ sinh học TP, đã đậu thi tuyển viên chức nhưng lại thiếu chứng chỉ ngoại ngữ, nên gặp vướng chỗ này.

Trao đổi về những vấn đề được đặt ra, ông Trương Văn Lắm - giám đốc Sở Nội vụ TP - nói quan điểm của TP là lúc nào cũng ủng hộ KH&CN. Còn với kiến nghị xóa ràng buộc về hộ khẩu trong tuyển dụng công chức, viên chức, người lao động (theo quy định phải có hộ khẩu TP.HCM), ông Lắm tiếp thu kiến nghị này của Sở KH&CN TP và sẽ trình UBND TP xem xét.

Ông Lắm cho biết những quy định về hộ khẩu đã có từ khá lâu nhằm hạn chế nhập cư vào TP.HCM. Tuy nhiên, theo ông Lắm, gần đây vấn đề này có mở ra, cụ thể là TP đã thực hiện chính sách thu hút chuyên gia, nhà khoa học, cho họ mức thu nhập rất cao.

Đồng thời, với những trường hợp tốt nghiệp đại học loại giỏi, thạc sĩ loại khá, tiến sĩ trẻ tuổi thì chính sách của TP cũng ưu tiên, mềm dẻo hơn trong xét hộ khẩu, cho phép tiếp nhận.

Ông Lắm nêu rõ sắp tới sẽ đề nghị cấp thẩm quyền bỏ hẳn quy định về hộ khẩu đối với viên chức, công chức TP.

Trả 150 triệu đồng/tháng, vẫn không hấp dẫn?

Chính sách này được nêu ra như là một trong những minh chứng cho sự quan tâm, ưu ái đặc biệt của TP dành cho KH&CN.

Theo đó, từ năm 2014 đến nay, TP.HCM thí điểm một số chính sách thu hút chuyên gia (trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài) trong lĩnh vực này.

Cụ thể, chuyên gia KH&CN được ký hợp đồng lao động theo thời gian hợp đồng thực hiện đề án. Thu nhập được trả theo thỏa thuận trực tiếp giữa đơn vị sử dụng lao động với các chuyên gia ở mức không quá 150 triệu đồng/tháng.

Điều này được hiểu là một số đơn vị áp dụng chính sách thí điểm này có thể trả thu nhập cho chuyên gia đến mức 150 triệu đồng/tháng.

Bước đầu chính sách nói trên được áp dụng tại bốn đơn vị: Khu công nghệ cao TP, Khu nông nghiệp công nghệ cao TP, Viện Khoa học - công nghệ tính toán (Sở KH&CN), Trung tâm Công nghệ sinh học (Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn).

Phó chủ tịch thường trực UBND TP Lê Thanh Liêm cho biết đến nay TP đã thu hút được 15 chuyên gia từ chính sách này, gồm 5 giáo sư, 1 phó giáo sư, 5 tiến sĩ, 2 thạc sĩ và 2 kỹ sư.

Với 15 chuyên gia được thu hút, một số ý kiến cho rằng đây là con số khiêm tốn so với nhu cầu nhân lực cho phát triển KH&CN của TP. Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Việt Dũng cũng nói việc thu hút dừng ở con số như vậy là còn quá ít, cần tận dụng tối đa một chính sách mà TP đã mở ra.

Giải thích thêm, ông Dũng cho rằng các lĩnh vực KH&CN của TP cần xác định nhu cầu rõ ràng và xây dựng cho mình những chương trình nghiên cứu dài hạn, nêu cụ thể mục tiêu và sản phẩm sẽ mang lại sau khi kết thúc các nghiên cứu... Có như thế mới thu hút được nhiều hơn các chuyên gia trình độ cao tham gia giải quyết những mục tiêu đặt ra của KH&CN TP.

Còn hiện nay, với mỗi đề tài nghiên cứu thực hiện trong một, hai năm sẽ rất khó thu hút chuyên gia. Phó chủ tịch thường trực UBND TP Lê Thanh Liêm nhấn mạnh TP hiện có hơn 12.000 người hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển, trong đó gần 2.000 tiến sĩ, hơn 5.000 thạc sĩ... “Nhưng vấn đề kết nối lực lượng này hiện vẫn chưa làm tốt” - ông Liêm đánh giá.

Tất cả đánh giá, ý kiến tại buổi làm việc đều ghi nhận vai trò, đóng góp của KH&CN trong sự phát triển của TP. Tuy nhiên sự đóng góp này lại chưa tương xứng với tiềm lực và kỳ vọng của TP cho phát triển đột phá.