Đưa lên mạng để mong nhận lời khen

Chị Phạm Hương, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội cho biết, chị từng khoe bảng điểm của con lên mạng với tâm trạng đầy hớn hở và chờ đợi người khác khen ngợi con mình vì con chị có bảng điểm rất cao.

Nhưng chị cũng thừa nhận rằng không thấy thoải mái thậm chí có lúc thấy khó chịu khi thấy phụ huynh khác khoe bảng điểm con lên mạng.

“Tôi từng là người thích được người khác khen con giỏi và mẹ giỏi nên tôi biết cảm xúc thích khen con mình của phụ huynh khác như thế nào. Vì vậy việc phụ huynh chia sẻ bảng điểm của con cũng là điều dễ hiểu”- chị Hương cho biết.

Tuy nhiên, chị Hương cũng thừa nhận, khi thấy bảng điểm của phụ huynh khác chị cảm thấy tự ái,tủi thân, sốt ruột và có thể gieo thêm bực bội cho con mình, chưa kể nhiều phụ huynh kết quả của con bình thường, không hơn ai nhưng vẫn chia sẻ.
Chị Đặng Thị Minh ở Bình Dương kể rằng, cách đây không lâu một đồng nghiệp của chị có đưa bảng điểm của con lên mạng. Lúc đó có nhiều bình luận chúc mừng nhưng cũng có bình luận so sánh. Có nhiều phụ huynh còn xúc xiểm cho rằng gia đình chị đồng nghiệp mua điểm hoặc khoe mẽ.

“Tôi không khó chịu với việc phụ huynh khác khoe điểm của con lên mạng nhưng tôi không thích cảm giác con trẻ bị lợi dụng như một thú vui của cha mẹ. Tôi chưa từng chia sẻ bảng điểm của con lên mạng vì sợ làm vậy là mang con ra để so sánh con với con nhà khác” – chị Minh tâm sự.

Chị Minh cho rằng, nhiều phụ huynh hiện nay không hiểu rằng sự tự hào của mình có thể chính là áp lực đè nặng lên vai trẻ. Nhưng có phụ huynh, con điểm cao thì thích và khoe, còn điểm thấp thì la mắng, sỉ vả con.

Không vì lời khen chê nhưng Phạm Thị Thảo, Nghệ An cũng cho biết bản thân chị không ít lần chia sẻ bảng điểm của con lên mạng vì muốn vui vẻ.

“Tôi nghĩ việc chia sẻ bảng điểm của con chỉ mang tính chất cho vui chứ không phải vì tự hào hay gì cả. Cũng không phải lúc nào tôi cũng chia sẻ mà chỉ một vài cột mốc mang tính thời điểm như hết cấp học, hoặc năm đầu tiên của cấp học mới, hoặc có điều gì đó đặc biệt. Vì vậy tôi cũng không hề khó chịu với phụ huynh khác nếu khoe bảng điểm của con lên. Thậm chí với những bảng điểm tốt chị còn vào gửi lời chúc mừng tới họ”- chị Thảo bày tỏ.

Người mẹ này cho rằng, nếu con có thành tích nổi bật mà chủ yếu do tự học thì việc khoe bảng điểm lên mạng cũng là điều đáng để chia sẻ và bình thường.
Còn cô Vũ Thị Nhung, một giáo viên ở Nam Định cho biết, cô không hài lòng khi thấy phụ huynh chia sẻ bảng điểm của học trò mình lên mạng xã hội.

“Tôi cảm thấy có một sự vô duyên phụ huynh cứ khoe giấy khen hay bảng điểm của các cháu lên mạng trong thời buổi này, bởi hiện nay việc có một bảng điểm đẹp trên lớp là điều không quá khó. Thậm chí nhiều phụ huynh còn tự tạo cho con một bảng điểm đẹp rồi đưa lên mạng”.

Cần làm rõ mục đích đưa lên mạng là gì

PGS.TS Trần Hữu Đức, Chuyên gia tư vấn tâm lý cao cấp của Better Living cho rằng, cần làm rõ việc mục đích của phụ huynh khi đưa bảng điểm, thông tin của con lên mạng là gì? Đưa cho ai đọc, đọc xong sẽ làm gì với kết quả ấy? Kết quả đó có ý nghĩa gì trong cộng đồng mạng này? Con của mình có biết việc này không? Tính cách, giá trị, niềm tin của con mình như thế nào về việc này? Thái độ của con thế nào về việc này? Phụ huynh có hỏi ý con trước khi đăng tải?

Theo ông Đức, kết quả học tập của con là thông tin riêng tư và cần được sử dụng thận trọng. Kết quả tốt được đăng lên có thể sẽ giúp trẻ tự hào (nếu chúng biết) về thành tựu học tập của mình, tương tự như được tuyên dương trước trường. Nếu phụ huynh làm một cách tinh tế thì có thể tạo hiệu ứng tốt cho trẻ. Nếu không khéo có thể gây tâm lý tự ti khi thành tựu học tập bị rớt về sau, hoặc kiêu ngạo nếu trẻ không chịu nỗ lực học tập hoặc khiêm tốn học hỏi.

Nếu kết quả xấu và được phụ huynh đăng tải thì thông thường sẽ gây cho trẻ tâm lý tự ti mặc cảm rất lớn. Điều này có thể tăng động cơ học tập cho trẻ thông qua việc tạo áp lực tích cực, tuy nhiên đây là cách khó và đôi khi lợp bất cập hại. Vì thế phụ huynh nên chọn nhiều phương pháp động viên khác, không nên “bêu rếu” theo cách này.

Còn nếu phụ huynh đăng tải chỉ để thỏa mãn cái tôi hoặc niềm kiêu hãnh của phụ huynh thì không nên vì cộng đồng mạng sẽ có nhiều so sánh khập khiễn hoặc định kiến sai lầm hoặc thậm chí hiềm khích lẫn nhau. Vả lại, nếu chia sẻ thông tin cá nhân và riêng tư của con em mình trên mạng xã hội là không an toàn.

“Trào lưu tâm lý giáo dục ngày nay thế giới đang hướng đến việc tôn trọng con cái, nhất là những vấn đề liên quan đến cá nhân và sự riêng tư. Cách dạy này sẽ sớm giúp cho trẻ tính tự lập, tính tự chịu trách nhiệm, kỷ luật bản thân, lòng tự trọng, và khi trưởng thành trẻ sẽ là một công dân tự lập, tự chủ. Tuy nhiên văn hóa của Việt Nam là văn hóa cộng đồng. Tính tự lập, tự chủ, sự tôn trọng tự do cá nhân và riêng tư này đã gây không ít phiền toái cho cả phụ huynh lẫn con em của mình. Trong những gia đình mà bố mẹ cổ súy cho kiểu tôn trọng sự riêng tư và cá nhân cho trẻ thì vẫn có thể gặp phải trường hợp bố mẹ buồn bực vì “cá không ăn muối cá ươn”, còn con thì bảo “bố mẹ con chẳng biết con muốn gì, và cũng ít dành thời gian với con”. Còn những gia đình mà bố mẹ cố giữ kiểu dạy “tam tòng tứ đức” thì không khí trong nhà rất ngột ngạt, con cái ít giao tiếp, thường bị tự ti hoặc sớm chống đối”- ông Đức cho biết.

Theo ông Đức, giải pháp tốt nhất là tôn trọng trào lưu quốc tế hóa trong mọi gia đình và đồng thời biết giữ những nét văn hóa và giá trị đặc thù và tốt đẹp của người Việt. Tôn trọng sự riêng tư và cá nhân của con không đồng nghĩa với việc “mặc kệ nó” và chỉ lo mưu sinh hoặc làm giàu. Tôn trọng sự riêng tư và cá nhân của con trẻ bằng cách dành cho con trẻ thật nhiều tình yêu thương theo sở thích và đúng nhu cầu của con…

Trẻ em cũng có quyền trẻ em và được pháp luật bảo vệ

Từ 1/6/2017 Luật Trẻ em chính thức có hiệu lực. Theo đó luật nghiêm cấm các hành vi công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em mà không được sự đồng ý của trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên và của cha, mẹ, người giám hộ của trẻ em.

Từ ngày 1/7 Nghị định 56/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định một số điều hướng dẫn thi hành Luật Trẻ em cũng sẽ có hiệu lực. Nghị định quy định rõ thông tin bí mật đời tư của trẻ em là các thông tin về tên, tuổi, đặc điểm nhận dạng cá nhân, thông tin về tình trạng sức khoẻ và đời tư ghi trọng bệnh án, hình ảnh cá nhân, thông tin về các thành viên trong gia đình, địa chỉ thông tin về trường lớp, kết quả học tập và các mỗi quan hệ bạn bè của trẻ em, thông tin về dịch vụ cung cấp cho cá nhân trẻ em…

Các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trên môi trường mạng có trách nhiệm bảo đảm an toàn thông tin của trẻ trên môi trường mạng; ngăn chặn thông tin gây hại cho trẻ. Cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em, trẻ em từ đủ 7 tuổi trở lên và cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm có quyền yêu cầu các đơn vị dịch vụ mạng xóa bỏ các thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ để bảo đảm sự an toàn và lợi ích tốt nhất của trẻ em.

Theo luật sư Trần Thị Ngọc Nữ, Chi hội trưởng Chi hội luật sư bảo vệ Quyền trẻ em TP.HCM, việc cha mẹ đưa thông tin con lên mạng nếu không có được sự đồng ý của trẻ trên 7 tuổi là phạm luật vì những lý do như kẻ xấu nắm được thông tin sẽ tìm đến để có thể làm những chuyện xấu như bắt cóc, đưa đi làm những chuyện xấu hoặc bắt trẻ làm những chuyện mà trẻ không được làm.

Việc bố mẹ khoe bảng điểm của con lên mạng cũng tạo tâm lý cho con xấu hổ nếu học kém hơn các bạn hoặc tự cao, tự đại nếu có bảng điểm tốt và nhận được nhiều lời khen. Việc đưa thông tin về kết quả học tập của con có thể làm làm triệt tiêu ý chí cố gắng vươn lên trong học tập của con.
“Một em bé đến gặp tôi và nói rằng, em có ý định bỏ nhà ra đi vì em rất buồn khi mỗi lần có cô chú tới chơi, ba mẹ em lại cứ bêu xấu em, đã vậy ba mẹ em còn nói sẽ gửi em cho bạn của họ để được kèm kặp, hướng dẫn học tập”- bà Nữ kể.

Theo bà Nữ, hiện nay luật đã quy định trẻ em cũng có quyền trẻ em và được pháp luật bảo vệ, vì vậy nếu phụ huynh hoặc cá nhân nào làm như vậy là vi phạm pháp luật.
Bà Nữ khuyên cha mẹ nên tập trung vào việc theo sát chia sẻ và giáo dục con, thúc đẩy mong muốn tự giác học tập của trẻ, không so sánh trẻ này với trẻ khác. Ngoài ra nên khuyến khích con học tập, nếu có thời gian nên dạy con về các kỹ năng phòng tránh, phải luôn tôn trọng ý kiến của các con.